ΘΕΜΑ: Ἡ ἁγία Παρασκευή ἡ Ὁσιομάρτυς
ΕΒΔΟΜΑΔΑ:
ΑΡΘΡΟ:
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ: Μητροπολίτου Πενταπόλεως Ἰγνατίου, «Ἡ ἁγία Παρασκευή», ἐκδ. «Ο ΣΩΤΗΡ», Ἀθήνα 20168.
Μεταφορτώσεις
Θέμα για τους κυκλάρχες |
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Ὁ μήνας Ἰούλιος εἶναι γεμάτος ἀπό γιορτές δημοφιλῶν Ἁγίων πού γιορτάζονται μέ λαμπρές ἱερές πανηγύρεις: Τῶν ἁγίων Ἀναργύρων, τῆς ἁγίας Κυριακῆς, τοῦ ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου, τῆς ἁγίας Μαρίνης, τοῦ προφήτου Ἠλιοῦ, τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος… Τῆς ἁγίας Παρασκευῆς ὑπάρχουν καί πάμπολλες ἐκκλησίες πού πανηγυρίζουν σέ ὅλη τήν Ἑλλάδα, τήν Κύπρο, τή Βόρειο Ἤπειρο. Εἶναι πολιοῦχος Ἁγία τῆς Κομοτηνῆς, τῆς Χαλκίδας, τῆς ἱερῆς πόλεως τοῦ Μεσολογγίου, τοῦ Λαυρίου, τοῦ Λαγκαδᾶ Θεσσαλονίκης, τῶν Σοφάδων Καρδίτσας, τοῦ Δομοκοῦ Φθιώτιδος, τῶν Μολάων Λακωνίας, τῆς Γεροσκήπου Πάφου τῆς Κύπρου, τῆς Δροπόλεως Βορείου Ἠπείρου, τοῦ Δήμου Ἁγίας Παρασκευῆς Ἀττικῆς. Μεγάλο πανηγύρι τῆς ἁγίας Παρασκευῆς γίνεται καί στό προσκύνημα τῶν Τεμπῶν, ὅπου καί τό ἁγίασμα τῆς Ἁγίας. Ἐπίσης ὑπάρχουν καί ἀρκετές Ἱερές Μονές τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς σέ κάποιους Νομούς τῆς Ἑλλάδος.
Α΄ ΜΕΡΟΣ: Βίος καί μαρτύριο τῆς ἁγίας Παρασκευῆς
Ἡ ἁγία Παρασκευή γεννήθηκε σέ προάστιο τῆς Ρώμης στούς χρόνους πού ἡγεμόνας τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας ἦταν ὁ Ἀδριανός (117-138 μ.Χ.). Οἱ εὐσεβεῖς γονεῖς της Ἀγάθων καί Πολιτεία γιά χρόνια πολλά δέν εἶχαν παιδιά. Ἀλλά σέ προχωρημένη ἡλικία ὡς καρπό πολλῶν προσευχῶν τούς χάρισε ὁ ἅγιος Θεός μία χαριτωμένη κόρη πού τήν ὀνόμασαν Παρασκευή, ἐπειδή γεννήθηκε ἡμέρα Παρασκευή, ἀπό εὐλάβεια πρός τήν ἡμέρα τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Κυρίου μας. Τήν ἀνέθρεψαν «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου». Τῆς ἔμαθαν νά ἀγαπᾶ τόν Χριστό, νά μελετᾶ τήν Ἁγία Γραφή καί ἰδίως τό Πάθος τοῦ Κυρίου μας.
Ἡ δεκτική ψυχή τῆς Παρασκευῆς ρουφοῦσε τά νάματα τῆς εὐσέβειας καί διακρινόταν ἀπό μικρή γιά τή σεμνότητά της. Δέν στολιζόταν ὅπως τά ἄλλα κορίτσια μέ κοσμικά στολίδια, ἀλλά μέ τίς ἀρετές τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ὁ ὁποῖος εὐλαβεῖτο πολύ τήν ἁγία Παρασκευή, περιγράφει σέ μία Διδαχή του ποιά ἦταν τά στολίδια τῆς Ἁγίας: «…Ὡς σκουλαρίκια εἶχε τά ὦτά της ἀνοικτά διά νά ἀκούῃ τάς Ἁγίας Γραφάς. Ὡς κορδόνι εἶχε τάς πολλάς νηστείας ὁπού ἔκαμνον τόν λαιμόν της καί ἔλαμπεν ὡς ὁ ἥλιος. Ὡς δακτυλίδια τούς κόμβους τῶν δακτύλων της ἀπό τάς πολλάς μετανοίας ὁπού ἔκαμνεν. Ὡς χρυσοῦν ζωνάριον τήν παρθενίαν ὁπού ἐφύλαξεν εἰς ὅλην της τήν ζωήν. Ὡς φόρεμα τήν ἐντροπήν ὁπού εἶχεν εἰς τόν ἑαυτόν της καί τόν φόβον Θεοῦ ὁπού τήν ἐσκέπαζεν. Ἔτσι ἐστολίζετο ἡ Ἁγία».
Σέ ἡλικία εἴκοσι ἐτῶν ἦταν ὀρφανή καί ἀπό τούς δυό γονεῖς της. Πολλοί νέοι τή ζήτησαν σέ γάμου κοινωνία, ἀλλά ἡ Παρασκευή ποθοῦσε τόν βίο τῆς ἀφιερώσεως στόν Θεό. Ἔζησε ζωή παρθενίας, καθαρότητος καί ἁγιασμοῦ, θέτοντας ὡς πρώτιστο σκοπό τῆς ζωῆς της, ὅπως τό λέει καί τό ὄνομά της, τήν προπαρασκευή, τήν προετοιμασία της γιά τή Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Τή μεγάλη περιουσία πού κληρονόμησε ἀπό τούς γονεῖς της τή μοίρασε στούς φτωχούς. Προετοιμάστηκε γιά ἕνα χρονικό διάστημα σέ παρθενώνα μέ περισυλλογή, προσευχή καί μελέτη τοῦ θείου λόγου. Κατόπιν μέ εὐλογία ἄρχισε νά ἐργάζεται ἱεραποστολικά γιά τή δόξα τοῦ Χριστοῦ. Εἶχε τό χάρισμα νά μαζεύει τίς νέες καί τίς γυναῖκες καί τούς ἔκανε, ὅπως λέμε σήμερα, Κατηχητικό ἤ Κύκλο Ἁγίας Γραφῆς. Στήν ἀρχή ἀκτίνα τῆς δράσεώς της ἦταν ἡ Ρώμη καί τά προάστιά της. Ἀλλά σύντομα ἐπεκτάθηκε καί παραέξω. Πραγματοποίησε καί ἱεραποστολικές περιοδεῖες. Κατηχοῦσε καί εἰδωλολάτρες καί τούς ἔπειθε νά ἀφήσουν τή λατρεία τῶν εἰδώλων καί νά γίνουν Χριστιανοί. «Ἐκήρυξε πᾶσι πολλούς φωτίσασα θείῳ λόγῳ»! Μέ τήν κατήχηση αὐτή πολλούς εἰδωλολάτρες προετοίμασε γιά τό ἅγιο Βάπτισμα.
Ἀλλά ὅπου ὑπάρχει δράση, ὑπάρχει καί ἀντίδραση. Τή συνέλαβαν καί τήν ὁδήγησαν στόν αὐτοκράτορα Ἀντωνῖνο, ὁ ὁποῖος προσπάθησε στήν ἀρχή μέ γλυκόλογα νά τή φέρει στήν εἰδωλολατρία. Ἀλλά ἡ ἁγία Παρασκευή ὑπερασπιζόταν μέ παρρησία τήν πίστη της. Τότε ὁ Ἀντωνῖνος ἄφησε τά γλυκόλογα καί προσπάθησε νά τή λυγίσει μέ τά μαρτύρια. Διέταξε νά πυρακτώσουν μιά σιδερένια περικεφαλαία καί νά τή φορέσουν στό κεφάλι της. Ἀλλά ὁ ἅγιος Θεός τήν προστάτευσε καί δέν ἔπαθε ἐγκαύματα. Ἔπειτα διέταξε νά τήν ἁλυσοδέσουν καί νά τή ρίξουν σέ σκοτεινή φυλακή. Στή φυλακή ὅλη τή νύκτα προσευχόταν ἡ Ἁγία. Στή φυλακή φανερώθηκε καί Ἄγγελος Κυρίου, ὁ ὁποῖος τήν ἐνίσχυσε καί τῆς ἔλυσε τά δεσμά. Τήν ἄλλη ἡμέρα ὁ αὐτοκράτορας τήν κάλεσε σέ ἀνάκριση καί τή διέταξε νά προσκυνήσει τά εἴδωλα. Ἡ Ἁγία τότε τοῦ ἀπάντησε μ᾿ ἕνα χωρίο ἀπό τόν προφήτη Ἰερεμία: «Θεοί πού δέν δημιούργησαν τόν οὐρανό καί τή γῆ, νά χαθοῦν καί νά γίνουν στάχτη». Πράγματι· ἔπεσαν τά εἴδωλα, συνετρίβησαν καί ἔγιναν στάχτη! Ἔπειτα ἔδεσαν τήν Ἁγία ἀπό τά μαλλιά σέ δοκάρι καί τήν ἔκαιγαν μέ ἀναμμένους δαυλούς. Ἀλλά ὁ ἅγιος Θεός τήν προστάτευσε καί δέν ἔπαθε ἀπολύτως τίποτε. Κατόπιν Ὁ Ἀντωνῖνος διέταξε νά τή ρίξουν σέ λέβητα μέ καυτό λάδι καί λειωμένη πίσσα, γιά νά μαυρίσει καί νά λειώσει. Ἀλλά ἀντί νά μαυρίσει, ἔμεινε τελείως ἄθικτη καί ἀντί νά λειώσει, δροσιζόταν ἀπό τήν παχύρρευστη λειωμένη πίσσα! Ὁ αὐτοκράτορας δέν πίστευε στά μάτια του. Πλησίασε, γιά νά βεβαιωθεῖ, ἄν ὄντως ἔκαιγε τό παχύρρευστο ὑγρό, κι ἀπό τόν καυστικό ἀτμό τοῦ λέβητα τυφλώθηκαν τά μάτια του καί ἔπαθε ἐγκαύματα. Κατόπιν ἐκλιπαροῦσε τήν ἁγία Παρασκευή νά τόν θεραπεύσει. Ἡ ἁγία Παρασκευή προσευχήθηκε στόν Θεό καί ὁ Ἀντωνῖνος θεραπεύθηκε. Ἐξαιτίας αὐτοῦ τοῦ θαύματος ἡ ἁγία Παρασκευή εἶναι ἡ προστάτης τῶν ὀφθαλμιάτρων καί τῶν ὀπτικῶν, καί τήν ἐπικαλοῦνται ὅσοι ἔχουν παθήσεις στά μάτια τους. Ὁ αὐτοκράτορας Ἀντωνῖνος, διδαγμένος ἀπό τό πάθημά του καί ἀπό τό θαῦμα πού ἐπιτέλεσε ἡ ἁγία Παρασκευή, μετενόησε, βαπτίσθηκε, ἔγινε κι αὐτός Χριστιανός καί ἐλευθέρωσε τήν Ἁγία, ἡ ὁποία συνέχισε τίς ἱεραποστολικές περιοδεῖες της ἀπό πόλη σέ πόλη καί ἀπό χωριό σέ χωριό. Ἔφθασε καί στήν Ἑλλάδα. Περιόδευσε στή Θεσσαλία καί στή Μακεδονία. Τό μεγάλο προσκύνημα τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς στήν κοιλάδα τῶν Τεμπῶν μαρτυρεῖ τό πέρασμά τῆς Ἁγίας ἀπό τά μέρη ἐκεῖνα.
Ἀλλά τελικά τή συνέλαβαν καί τήν ὁδήγησαν στόν ἔπαρχο τῆς Θεσσαλονίκης Ταράσιο, ὁ ὁποῖος διέταξε νά τή ρίξουν σ᾿ ἕνα δηλητηριῶδες ἑρπετό, γιά νά τή δηλητηριάσει. Ἡ ἁγία Παρασκευή ὅμως τό σταύρωσε καί τό ἑρπετό ἔσκασε. Ἔπειτα ὁ Ταράσιος διέταξε νά τοποθετήσουν μία βαριά πέτρα ἐπάνω στό στῆθος τῆς Ἁγίας, γιά νά μήν μπορεῖ νά ἀναπνεύσει. Ἀλλά ὁ Θεός τήν προστάτευσε. Ἔπειτα τή διέταξε νά προσκυνήσει τά εἴδωλα. Ἀλλά ἔγινε σεισμός καί τά εἴδωλα σωριάστηκαν καταγῆς. Τέλος, διέταξε νά τήν ἀποκεφαλίσουν. Ἡ Ἁγία προσευχήθηκε στόν Θεό νά δεχθεῖ τό μαρτύριό της, κι ἔτσι μαρτύρησε μέ ἀποκεφαλισμό. Ἡ σεπτή μνήμη της ἑορτάζεται στίς 26 Ἰουλίου. Τά χαριτόβρυτα λείψανά της εὐωδιάζουν καί ἐπιτελοῦν θαύματα. Ἡ τίμια κάρα της φυλάσσεται στήν Ἱερά Μονή Κουτλουμουσίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους.
Β΄ ΜΕΡΟΣ: Διδάγματα ἀπό τόν βίο καί τό μαρτύριο τῆς ἁγίας Παρασκευῆς
1. Ἡ ἁγία Παρασκευή εἶναι ὑπόδειγμα σεμνῆς γυναικός, πού ἀφιερώθηκε ἐξ ὁλοκλήρου στόν Κύριο. Μᾶς ἔκανε ἐντύπωση μέ τί στολίδια στολιζόταν ἡ ἁγία Παρασκευή. Μακάρι καί στήν ἐποχή μας μέ τέτοια στολίδια νά στολίζονται οἱ νέες τῆς πατρίδας μας. Λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός: «Ἀνίσως καί εἶναι κανένα κορίτσι καί θέλει νά στολίζεται, ἄς στοχασθῇ τί ἔκαμνεν ἡ Ἁγία, νά κάμνῃ καί ἐκείνη, ἄν θέλῃ νά σωθῇ».
2. Ἡ ἁγία Παρασκευή εἶναι πρότυπο φλογερῆς ἱεραποστόλου. Βάδισε στά ἴχνη τῶν Ἀποστόλων. Ὑπηρέτησε τόν ἅγιο Θεό στή διακονία τοῦ θείου λόγου. Εἶχε ἐξαίρετο χάρισμα νά συνομιλεῖ καί νά πείθει τούς ἀνθρώπους νά ἀφήσουν τά εἴδωλα καί νά γίνουν Χριστιανοί, νά ἐλευθερωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτία καί νά ζοῦν σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὅπως αὐτή εὐηρέστησε στόν Θεό καί ἔγινε Ἁγία, ἔτσι κι ἐμεῖς νά ζοῦμε ζωή καθαρότητος καί ἁγιασμοῦ, γιά νά βροῦμε ἔλεος ἐνώπιον τοῦ Κυρίου μας.
3. Ἡ ἁγία Παρασκευή εἶναι ὑπόδειγμα καρτερίας στά ἐπώδυνα μαρτύρια πού ὑπέστη γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Γι᾿ αὐτό ἄλλωστε ὀνομάζεται Ὁσιομάρτυς: Ὁσία, διότι ζοῦσε ὡς καλλιπάρθενος μοναχή βίο πλήρους ἀφιερώσεως στόν Θεό. Καί μάρτυς, διότι μαρτύρησε γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Κι ἐμεῖς νά δείχνουμε τήν ἀγάπη μας στόν Χριστό, ἀκόμη κι ὅταν αὐτό μᾶς στοιχίζει. Νά δίνουμε παντοῦ καί πάντοτε μαρτυρία Χριστοῦ, ὅπως ἡ ἁγία Παρασκευή.
4. Θαύματα τῆς ἁγίας Παρασκευῆς. Λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὅτι τήν ἁγία Παρασκευή γιά τήν πολλή της καθαρότητα τήν ἀξιώνει ὁ Θεός καί κάνει θαύματα. Ἐκτός ἀπό τό ὅτι θεράπευσε τήν τύφλωση τοῦ Ἀντωνίνου, κάνουν τόν γύρο τοῦ κόσμου μέσῳ διαδικτύου καί σύγχρονα θαύματα τῆς ἁγίας Παρασκευῆς. Ἔτσι τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2014 ἡ Ἁγία θεράπευσε μητέρα πού ἔπασχε ἀπό πάθηση δακρυϊκοῦ σωλήνα. Ἕνα κοριτσάκι στήν ἀρχαία Κόρινθο, πού ἔπασχε ἀπό στραβισμό σοβαρῆς μορφῆς, πήγαινε κάθε χρόνο στό ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς καί ἔλεγε στήν Ἁγία: «Ἁγία Παρασκευή, κάνε μου καλά τά ματάκια μου». Ὅταν ἔγινε ὀκτώ ἐτῶν, ἡ ἁγία Παρασκευή τή θεράπευσε. Τώρα εἶναι ὥριμη γυναίκα μέ ἄριστη ὅραση.
5. Νά ἐπικαλούμαστε τίς πρεσβεῖες της. Πάρα πολλοί ἀσθενεῖς μέ ὀφθαλμολογικές παθήσεις ἐπικαλοῦνται τήν ἁγία Παρασκευή καί θεραπεύονται. Πάρα πολλοί ἄνθρωποι πού βρίσκονται σέ μεγάλη ἀνάγκη τήν ἐπικαλοῦνται καί προστατεύονται. Πολλοί ἐπίσης ὁδηγοί τήν ἐπικαλοῦνται καί σώζονται. Ἔχει σώσει ἀπό ἀτυχήματα καί ἀπό σεισμούς πλείστους ἀνθρώπους. Κι ἐμεῖς νά ἐπικαλούμαστε τίς πρεσβεῖες της λέγοντας: Ἁγία ἔνδοξε ὁσιομάρτυς Παρασκευή, πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν.
ΣΥΝΘΗΜΑ
«Ὁσιομάρτυς ἁγία Παρασκευή, πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν»
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α΄.
Τήν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον, ἐργασαμένη φερώνυμε, τήν ὁμώνυμόν σου πίστιν εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευή ἀθλοφόρε· ὅθεν προχέεις ἰάματα, καί πρεσβεύεις ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Κοντάκιον. Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τόν ναόν σου, πάνσεμνε, ὡς ἰατρεῖον, ψυχικόν εὑράμενοι, ἐν τούτῳ πάντες οἱ πιστοί, μεγαλοφώνως τιμῶμέν σε, ὁσιομάρτυς Παρασκευή ἀοίδιμε.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις Ἐκκλησίας ἡ λαμπηδών, καί τῶν ἰαμάτων, πολυχεύμων ὄντως κρουνός, χαίροις προστασία, καί σκέπη οὐρανία, Παρασκευή θεόφρον, τῶν εὐφημούντων σε.
ΥΓ. Τό θέμα αὐτό, κατά προτίμηση, νά γίνει τόν μήνα Ἰούλιο τοῦ 2024.