Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 16 Ἰουνίου 2024, Κυριακή Τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμ. Συνόδου (Πράξ. κ΄ 16-18, 28-36)
Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, ἔκρινεν ὁ Παῦλος παραπλεῦσαι τὴν ῎Εφεσον, ὅπως μὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ· ἔσπευδε γάρ, εἰ δυνατὸν ἦν αὐτῷ, τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς γενέσθαι εἰς ῾Ιεροσόλυμα. Ἀπὸ δὲ τῆς Μιλήτου πέμψας εἰς ῎Εφεσον μετεκαλέσατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας. ὡς δὲ παρεγένοντο πρὸς αὐτόν, εἶπεν αὐτοῖς· προσέχετε ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος. ἐγὼ γὰρ οἶδα τοῦτο, ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου· καὶ ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν. διὸ γρηγορεῖτε, μνημονεύοντες ὅτι τριετίαν νύκτα καὶ ἡμέραν οὐκ ἐπαυσάμην μετὰ δακρύων νουθετῶν ἕνα ἕκαστον. καὶ τὰ νῦν παρατίθεμαι ὑμᾶς, ἀδελφοί, τῷ Θεῷ καὶ τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ τῷ δυναμένῳ ἐποικοδομῆσαι καὶ δοῦναι ὑμῖν κληρονομίαν ἐν τοῖς ἡγιασμένοις πᾶσιν. ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα· αὐτοὶ γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις μου καὶ τοῖς οὖσι μετ᾿ ἐμοῦ ὑπηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται. πάντα ὑπέδειξα ὑμῖν ὅτι οὕτω κοπιῶντας δεῖ ἀντιλαμβάνεσθαι τῶν ἀσθενούντων, μνημονεύειν τε τὸν λόγον τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ, ὅτι αὐτὸς εἶπε· μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν. καὶ ταῦτα εἰπών, θεὶς τὰ γόνατα αὐτοῦ σὺν πᾶσιν αὐτοῖς προσηύξατο.
ΤΟ ΠΑΝΤΙΜΟ ΘΕΪΚΟ ΑΙΜΑ
«Τὴν ἐκκλησίαν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος»
Τὴ σημερινὴ Κυριακὴ τιμοῦμε τοὺς 318 θεοφόρους Πατέρες ποὺ συγκρότησαν τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας κατὰ τὸ ἔτος 325, γιὰ νὰ καταπολεμήσουν τὴν πλάνη τοῦ Ἀρείου καὶ νὰ διασαλπίσουν ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι Θεὸς ἀληθινός, ὁμοούσιος μὲ τὸν Πατέρα. Ἡ ἀποστολικὴ περικοπὴ τῆς ἡμέρας ἀναγινώσκεται ἀπὸ τὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων καὶ περιλαμβάνει τὴ θαυμάσια ὁμιλία τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρὸς τοὺς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἐφέσου. Ὁ Ἀπόστολος σὲ αὐτὴν τοὺς ἐπισημαίνει ὅτι ἡ θέση τους εἶναι ἱερή, ἡ εὐθύνη τους μεγάλη, διότι ὁ Κύριος «τὴν ἐκκλησίαν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος». Δηλαδή τοὺς πιστούς, ποὺ ἀποτελοῦν τὴν Ἐκκλησία, τοὺς ἔσωσε προσφέροντας ἀντίτιμο ἄπειρης ἀξίας· τὸ ἴδιο τὸ Αἷμα του!
Μὲ ἀφορμὴ τὸν λόγο αὐτό, ἂς δοῦμε στὴ συνέχεια τὴν ἀλήθεια ὅτι τὸ Αἷμα τῆς θυσίας τοῦ Κυρίου ἀποτελεῖ τὸ θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὅτι χαρίζει τὴ σωτηρία στοὺς πιστούς.
1. Θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας
Ἡ Ἐκκλησία εἶναι κτῆμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐνῶ Ἐκεῖνος, ὁ πάνσοφος Δημιουργός, ἔπλασε ὅλη τὴν ὑλικὴ κτίση ─ τὸ φῶς, τὸ στερέωμα, τὰ ἀστέρια, τὴ γῆ, τὴ θάλασσα, τὰ ἀμέτρητα εἴδη τῶν ζώων καὶ τῶν φυτῶν – καὶ ἔδωσε ζωὴ σὲ αὐτὴν μὲ ἕνα μόνο πρόσταγμά του, γιὰ τὴ θεμελίωση τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ Γένεση, ἔκανε κάτι ἀσυγκρίτως περισσότερο: θυσίασε τὸν Ἑαυτό του. Προσέφερε τὸ Αἷμα τῆς σταυρικῆς του θυσίας.
Ἔγινε ὁ Θεὸς ἄνθρωπος καὶ θανατώθηκε μὲ μαρτύριο ἰδιαιτέρως ὀδυνηρὸ καὶ ταπεινωτικό: τὸ μαρτύριο τοῦ Σταυροῦ. Μὲ τὸ Αἷμα ὅμως τῆς θυσίας του θεμελίωσε τὴν Ἐκκλησία. «Καθάπερ, τοῦ Ἀδὰμ καθεύδοντος, ἡ γυνὴ κατεσκευάζετο, οὕτω τοῦ Χριστοῦ ἀποθανόντος, ἡ Ἐκκλησία διεπλάττετο» (PG 51, 229), σημειώνει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. Ὅπως δηλαδὴ διαμορφωνόταν ἡ Εὔα, ἐνῶ ὁ Ἀδὰμ βρισκόταν σὲ νάρκωση, ἀντίστοιχα καὶ ἡ Ἐκκλησία πλαστουργήθηκε μὲ τὸν θάνατο τοῦ Κυρίου. Τόσο πολύτιμη εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Ἔχει ἀπείρως μεγαλύτερη ἀξία ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν ὑλικὴ δημιουργία!
Ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι κατασκεύασμα κάποιων ἱερέων, ὅπως ἐμπαικτικὰ κατηγοροῦν οἱ ἐχθροί της. Οὔτε περιλαμβάνει μόνο τὰ πρόσωπα ποὺ τὴ διοικοῦν. Οὔτε ἀκόμη ἔχει ξεροὺς τύπους καὶ παρωχημένες ἰδέες, ὅπως ἰσχυρίζονται κάποιοι. Εἶναι θεοσύστατη ἡ Ἐκκλησία. Τὴν ἵδρυσε ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς προσφέροντας τὸ πάντιμο Αἷμα του. Αὐτὸ εἶναι τὸ θεμέλιο, ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας: τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ.
2. Φάρμακο σωτηρίας
Μέσα στὸν ἱερὸ χῶρο τῆς Ἐκκλησίας λαμβάνουμε οἱ πιστοὶ τὴν αἰώνια σωτηρία. Μᾶς τὴν ἐξασφαλίζει τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ὅπως ὁ Κύριος μᾶς ἔχει βεβαιώσει: «Ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἔχει ζωὴν αἰώνιον, καὶ ἐγὼ ἀναστήσω αὐτὸν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ» (Ἰω. ϛ΄ 54). Ὅποιος μεταλαμβάνει τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα μου διὰ τοῦ Μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας, ἔχει ἤδη ἀπὸ τώρα τὴν αἰώνια ζωή· καὶ Ἐγὼ θὰ τὸν ἀναστήσω ἔνδοξο κατὰ τὴν ἔσχατη ἡμέρα τῆς Κρίσεως. Μέσα στὴν Ἐκκλησία, λοιπόν, ἡ αἰώνια ζωὴ δὲν εἶναι ἁπλῶς μιὰ μακρινὴ προσδοκία, ἀλλὰ μιὰ βεβαιότητα, μιὰ πραγματοποιημένη ἐπαγγελία τοῦ Κυρίου. Ὅταν μεταλαμβάνω ἀκατακρίτως τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου, ὁ χοϊκὸς ἄνθρωπος, ὁ πηλὸς «ἀφθαρτοποιοῦμαι» (βλ. Ἀκολουθία θείας Μεταλήψεως). Ὅταν συνειδητὰ προσέρχομαι στὸ Ποτήριο τῆς Ζωῆς, ἑνώνομαι μὲ τὸν Θεὸ καὶ γίνομαι ἄφθαρτος. Κληρονομῶ τὴν αἰώνια ζωή, τὴν αἰώνια σωτηρία.
Ὑπάρχει μιὰ ἀρχαία παράδοση, ποὺ λέει ὅτι τὸ αἷμα τοῦ πελεκάνου ἔχει τὴν ἰδιότητα νὰ θεραπεύει τὸ δηλητήριο τοῦ φιδιοῦ. Γι᾿ αὐτὸ ὁ πελεκάνος, ὅταν τὰ μικρά του ἔχουν δαγκωθεῖ ἀπὸ φίδι, σχίζει μὲ τὸ ράμφος του τὴν πλευρά του, ποτίζει μὲ τὸ αἷμα του τὰ νεογνά του καὶ τὰ σώζει. Ἀντίστοιχα καὶ ὁ Κύριος μὲ τὸ θεϊκό του Αἷμα, ποὺ ἀπέρρευσε ἀπὸ τὴ σταυρικὴ θυσία του, ζωογονεῖ καὶ σώζει τοὺς πιστοὺς ποὺ πληγώθηκαν ἀπὸ τὸ δηλητήριο τῆς ἁμαρτίας, ὅπως ψάλλουμε στὰ ἐγκώμια τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς: «Ὥσπερ πελεκάν, τετρωμένος τὴν πλευράν σου, Λόγε, σοὺς θανόντας παῖδας ἐζώωσας…»
Ἂς ἀνταποκρινόμαστε, λοιπόν, στὸ κάλεσμα τοῦ Κυρίου: «Λάβετε φάγετε… Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες…» Τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἀποτελεῖ τὸ θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας, ἂς εἶναι τὸ κέντρο τῆς ζωῆς μας. Ἂς προσερχόμαστε νὰ μεταλάβουμε οἱ Χριστιανοί, ἔχοντας κάνει πάντοτε τὴν κατάλληλη προετοιμασία. Χρειάζεται νὰ παλέψουμε μὲ τὰ πάθη μας, νὰ μετανοήσουμε γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας καὶ νὰ λάβουμε τὴν εὐλογία τοῦ Πνευματικοῦ μας στὸ Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως, προκειμένου νὰ προσέλθουμε στὴ θεία Κοινωνία. Μόνο τότε ὁ Ἄπειρος Θεὸς μᾶς χαρίζει τὴν αἰώνια σωτηρία. Τότε κοινωνοῦμε
«Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον».
