Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 14 Ἰουλίου 2024, Τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (Τίτ. γ΄ 8-15)
Τέκνον Τίτε, πιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ. ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις· μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιίστασο· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι. αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος. Ὅταν πέμψω Ἀρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν· ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι. Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον, ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ. μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι. Ἀσπάζονταί σε οἱ μετ᾿ ἐμοῦ πάντες. ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. Ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν.
ΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΧΑΡΙΤΟΣ
«Ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν»
Μὲ τὴν εὐχὴ αὐτὴ κλείνει τὴν ἐπιστολή του πρὸς τὸν μαθητή του Τίτο ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ἀφοῦ προηγουμένως τοῦ εἶχε ἐπισημάνει τὶς ὑποχρεώσεις του ὡς ἐπισκόπου καὶ τοῦ εἶχε δώσει τὶς ἀπαραίτητες νουθεσίες, τοῦ παραθέτει τώρα καὶ τὸ σημαντικότερο ἐφόδιο, τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ νὰ εἶναι μὲ ὅλους σας, τοῦ γράφει. Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ θείου Ἀποστόλου μᾶς δίνει σήμερα μιὰ καλὴ εὐκαιρία νὰ δοῦμε τί εἶναι ἡ θεία Χάρις καὶ πῶς θὰ τὴν ἀποκτήσουμε.
1. Τί εἶναι ἡ θεία Χάρις
Ἡ θεία Χάρις εἶναι ἡ λυτρωτικὴ ἐνέργεια ποὺ ἀπορρέει ἀπὸ τὴ σταυρικὴ θυσία τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ δωρεά του, ἡ θεία βοήθειά του. Προσφέρεται πλούσια ἀπὸ τὸν πολυεύσπλαχνο Θεὸ στὸν ἄνθρωπο. Ἐπισκιάζει τὸν πιστό, τὸν παρηγορεῖ, τὸν ἐνισχύει, τὸν ἐνθαρρύνει στὸν πνευματικό του ἀγώνα, τὸν ἀποσπᾶ ἀπὸ τὰ πρόσκαιρα τῆς ἐπίγειας ζωῆς καὶ τὸν στρέφει πρὸς τὰ οὐράνια. Τόν μεταβάλλει μὲ τρόπο μυστικὸ καὶ τὸν ἐξαγιάζει, ὥστε νὰ κληρονομήσει τὴν αἰώνια σωτηρία.
Μὲ τὴ συνδρομὴ τῆς Χάριτος ἑλκύεται ὁ ἄνθρωπος στὸν Θεὸ καὶ ξεκινᾶ τὸν ἀγώνα του. Αὐτὴ τὸν ἐνισχύει νὰ παλέψει μὲ τὶς ἀδυναμίες του καὶ τοὺς πειρασμοὺς ποὺ τοῦ βάζει ὁ διάβολος. Στὴ θεία Χάρι ὀφείλεται καὶ ἡ τελείωσή του, ὁ ἐξαγιασμός του. «Ὁ Θεός ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑμῖν καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ ἐνεργεῖν ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας» (Φιλιπ. β΄ 13), γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Δηλαδή, ὁ Θεὸς μὲ τὴ Χάρι του μᾶς δίνει καὶ τὴν ἀγαθὴ θέληση γιὰ τὴ σωτηρία μας, ἀλλὰ καὶ τὴ δύναμη γιὰ νὰ τὴν ἐπιτύχουμε καὶ νὰ εὐαρεστήσουμε ἐνώπιόν Του.
Χωρὶς αὐτὴν ὁ ἄνθρωπος ἀδυνατεῖ νὰ ἐπικοινωνήσει μὲ τὸν Θεό, νὰ κατανοήσει τὶς θεῖες ἀλήθειες τοῦ Εὐαγγελίου του. Εἶναι ἀνίκανος ἀπὸ μόνος του νὰ ὑποτάξει τὰ πάθη του, νὰ ἀντισταθεῖ στὸν ἑαυτό του, ποὺ ρέπει πρὸς τὴν ἁμαρτία, νὰ κρατήσει τὴν καθαρότητά του, νὰ μετανοήσει γιὰ τὶς πτώσεις του. Κάθε καλὸ ποὺ συμβαίνει στὸν ἄνθρωπο εἶναι καρπὸς τῆς θείας Χάριτος. «Ἀμήχανον ἀνθρώπου ψυχὴν κατορθῶσαί τι τῶν ἀγαθῶν, μὴ τῇ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τετειχισμένην χάριτι» (PG 74, 264), ἐπισημαίνει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας. Δηλαδή, εἶναι ἀδύνατον γιὰ τὸν ἄνθρωπο νὰ κατορθώσει ἔστω καὶ ἕνα ἀγαθὸ ἔργο, ἂν δὲν εἶναι θωρακισμένος μὲ τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ. Πῶς λοιπὸν θὰ ἀποκτήσουμε τὸ οὐράνιο αὐτὸ δῶρο;
2. Πῶς θὰ τὴν ἀποκτήσουμε
Κοντά μας εἶναι ἡ πηγὴ τῆς θείας Χάριτος. Πλούσια μᾶς προσφέρεται μέσα στὴν ἁγία μας Ἐκκλησία. Αὐτὴ εἶναι ἡ ταμιοῦχος τῆς Χάριτος. Δωρεὰν μᾶς χαρίζεται, χωρὶς νὰ τὸ ἀξίζουμε. Ἀρκεῖ μόνο νὰ συνειδητοποιήσουμε τὴν ἀδυναμία μας, τὴ μικρότητά μας. Νὰ κατανοήσουμε ὅτι χωρὶς τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ δὲν μποροῦμε νὰ κατορθώσουμε τίποτε ἀπὸ μόνοι μας. «Χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ἰω. ιε΄ 5), βεβαιώνει ὁ Κύριος.
Αὐτὸ σημαίνει πιὸ πρακτικὰ νὰ ταπεινωθοῦμε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ καταφύγουμε στὴ δική του βοήθεια. Νὰ σπεύσουμε στὴν Ἐκκλησία μας, νὰ μετέχουμε στὰ ἱερὰ Μυστήρια, στὴν ἱερὴ Ἐξομολόγηση καὶ μὲ τὴν ἄδεια τοῦ πνευματικοῦ καὶ τὴν κατάλληλη προετοιμασία στὴ θεία Εὐχαριστία, ὅπου ὄχι ἁπλῶς δεχόμαστε τὴ θεία Χάρι, ἀλλὰ ἑνωνόμαστε μὲ τὸν ἴδιο τὸν Χαριτοδότη Χριστό. Νὰ εἶναι ἀνελλιπὴς ἡ μετοχή μας στὴ θεία Λειτουργία, ὅπου ἀνοίγουν οἱ κρουνοὶ τῆς Χάριτος.
Νὰ ταπεινωθοῦμε ὅμως καὶ ἐνώπιον τῶν ἀδελφῶν μας. Ὅπου ὑπάρχει ἀλαζονεία καὶ ὑπερηφάνεια, ἀπωθεῖται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ. «Ὁ Θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσι χάριν» (Ἰακ. δ΄ 6). Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ταπεινώνεται, πλέει μέσα στὸ πέλαγος τῆς θείας Χάριτος. Σὲ κάθε του βῆμα αἰσθάνεται τὸ παντοδύναμο χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ τὸν κρατεῖ καὶ νὰ τὸν ὁδηγεῖ, ἀκόμη κι ὅταν οἱ ἄνεμοι τοῦ κακοῦ εἶναι βίαιοι. Βλέπει τὴ θεία εὐλογία στὴν οἰκογένεια, στὴν ἐργασία, στὴν καθημερινή του ζωή.
Κατὰ τὴ σημερινὴ Κυριακὴ ἑορτάζουμε τὴ μνήμη τῶν ἁγίων Πατέρων ποὺ συγκρότησαν τὴν Δ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο στὴ Χαλκηδόνα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας τὸ 451, γιὰ νὰ καταπολεμήσουν τὶς φοβερὲς αἱρέσεις τοῦ Νεστοριανισμοῦ καὶ τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ. Οἱ θεοφόροι Πατέρες ἀγωνίσθηκαν βασισμένοι στὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ. Αὐτὴ ἦταν ἡ μυστικὴ δύναμή τους. Σήκωσαν στοὺς ὤμους τους τὴν Ἐκκλησία. Διασφάλισαν τὸ ὀρθὸ δόγμα σ᾿ αὐτήν. Κράτησαν καθαρὴ καὶ ἀνόθευτη τὴν πηγὴ τῆς Χάριτος, ὥστε νὰ καταφεύγουμε κι ἐμεῖς στὴν πηγὴ αὐτή, στὴν ἁγία μας Ἐκκλησία, νὰ δεχόμαστε τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ καὶ μὲ τὴ βοήθειά του νὰ ἀξιωθοῦμε ν᾿ ἀπολαύσουμε τὴν αἰώνια σωτηρία.
