Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Μετά τό θαυμαστό γεγονός τῆς ᾿Αναλήψεως τοῦ Κυρίου καί τή βεβαίωση τῶν ἀγγέλων γιά τή Δευτέρα Παρουσία Του, τά ὁποῖα εἴδαμε στήν προηγούμενη συμμελέτη μας, ἀρχίζει πλέον ἡ ζωή τῆς πρώτης ᾿Εκκλησίας, τήν ὁποία μέ ἀρκετές λεπτομέρειες παρουσιάζει τό Βιβλίο τῶν «Πράξεων τῶν ᾿Αποστόλων». Στήν παρούσα συμμελέτη θά δοῦμε ποιοί ἀποτέλεσαν τόν πυρήνα τῆς ᾿Εκκλησίας καί πῶς ἐξαρχῆς πολιτεύονταν.
Μελέτη περικοπῆς: Πράξ. α´ 12-14.
1. ῎Ας προσέξουμε κατ᾿ ἀρχάς τόν πρῶτο στίχο τῆς περικοπῆς. Τί προκαλεῖ ἐντύπωση ἀπό τόν στίχο 12; ῾Η ἑρμηνεία μᾶς βοηθεῖ πολύ. Τό ὄρος τῶν ᾿Ελαιῶν, ἀπό τό ὁποῖο ἀναλήφθηκε ὁ Κύριος, ἀπέχει ἀπό τά ῾Ιεροσόλυμα ὅση ἀπόσταση ἐπιτρεπόταν νά βαδίζουν οἱ ᾿Ιουδαῖοι κατά τό Σάββατο, περίπου 1.400 μέτρα.
῎Εχουμε ἐδῶ μία πρώτη ἀναφορά στό Βιβλίο τῶν «Πράξεων», ὡς πρός τήν παλαιά καί δουλική κατάσταση πού ἐπικρατοῦσε στόν ᾿Ιουδαϊσμό, λόγῳ τῶν ἑρμηνειῶν τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου ἀπό τούς νομοδιδασκάλους. Δηλαδή; ῏Ηταν ὑποχρεωμένοι οἱ ἄνθρωποι νά μετροῦν τά βήματά τους κατά τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου, γιά νά ἐκδηλώνουν ἔτσι τόν σεβασμό τους πρός τήν ἡμέρα αὐτή. «῾Ωρισμένον τι μῆκος ὁδοιπορίας ἐβάδιζον ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ Σαββάτου» (᾿Ιω. Χρυσόστομος, ΕΠΕ 15, 86). ῾Ο Νόμος τοῦ Θεοῦ ὅμως ὅριζε κάτι τέτοιο; Θυμάστε τί λέει ὁ Δεκάλογος γιά τό Σάββατο; «Μνήσθητι τήν ἡμέραν τῶν σαββάτων ἁγιάζειν αὐτήν. ἕξ ἡμέρας ἐργᾷ καί ποιήσεις πάντα τά ἔργα σου· τῇ δέ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου· οὐ ποιήσεις ἐν αὐτῇ πᾶν ἔργον…» (᾿Εξ. κ´ 8-10). Οἱ νομοδιδάσκαλοι ὅμως μέ τίς σχολαστικές ἑρμηνεῖες τους ταλαιπωροῦσαν τόν λαό. Θυμάστε τί εἶπε ὁ Κύριος ἐλέγχοντας τούς Γραμματεῖς καί Φαρισαίους; «δεσμεύουσι… φορτία βαρέα καί δυσβάστακτα καί ἐπιτιθέασιν ἐπί τούς ὤμους τῶν ἀνθρώπων» (Ματθ. κγ´ 4).
Μέ τό νά μετροῦν τά βήματά τους οἱ ᾿Ιουδαῖοι κατά τό Σάββατο νόμιζαν ὅτι σέβονταν τόν Θεό! ῾Ο Κύριος ὅμως εἶπε στούς Φαρισαίους ὅτι εἶναι ἀνώφελος ὁ σεβασμός αὐτοῦ τοῦ εἴδους: «μάτην… σέβονταί με, διδάσκοντες διδασκαλίας ἐντάλματα ἀνθρώπων. ἀφέντες γάρ τήν ἐντολήν τοῦ Θεοῦ κρατεῖτε τήν παράδοσιν τῶν ἀνθρώπων» (Μάρκ. ζ´ 7-8). Αὐτές οἱ ραββινικές διδασκαλίες ἦταν ἐντάλματα ἀνθρώπων καί ὄχι τοῦ Θεοῦ.
῎Ας σκεφθοῦμε πῶς θά ἦταν σήμερα ἡ ζωή μας, ἐάν δέν μᾶς ἐλευθέρωνε ὁ Κύριος ἀπό τόν ζυγό τῆς παρερμηνείας τοῦ Νόμου τοῦ Θεοῦ! ῎Ας Τόν δοξολογοῦμε διαρκῶς γιά τήν ἐλευθερία πού μᾶς χάρισε ἀπό τίς παρερμηνεῖες αὐτές. Νά σκεφθοῦμε καί κάτι ἄλλο σχετικό: Γιατί πολλά ἀπό τά θαύματά Του τά ἐπιτελοῦσε ὁ Κύριος κατά τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου, προγνωρίζοντας τίς ἀντιδράσεις τῶν Φαρισαίων; Γιά νά διαλύσει τήν κατάσταση τῆς ψευδοευσέβειας, τήν ὁποία καλλιεργοῦσαν οἱ Γραμματεῖς καί οἱ Φαρισαῖοι.
῾Υπάρχει κίνδυνος νά συμβεῖ κάτι παρόμοιο στούς καιρούς μας; ᾿Ασφαλῶς. Πότε; ῞Οταν προσέχουμε μόνο τά ἐξωτερικά καί τυπικά κατά τή Λατρεία μας καί ἐπαναπαυόμαστε σ’ αὐτό καί νομίζουμε ὅτι ἔχουμε εὐλάβεια πρός τόν Κύριο. Χρειάζονται βέβαια καί τά ἐξωτερικά, δέν ἀρκοῦν ὅμως μόνα τους γιά τή σωτηρία μας (βλ. καί Ματθ. ια´ 28-30, Γαλ. ε´ 1).
2. ῎Ας ἔλθουμε στόν δεύτερο στίχο τῆς περικοπῆς. ᾿Αναφέρει ὅτι, μόλις οἱ ᾿Απόστολοι ἦλθαν στά ῾Ιεροσόλυμα ἀπό τό ὄρος τῶν ᾿Ελαιῶν, ἀνέβηκαν στό ὑπερῶο· παραθέτει δέ καί τά ὀνόματά τους. Τό ὑπερῶο αὐτό ἀνῆκε, κατά πᾶσα πιθανότητα, στή Μαρία, τή μητέρα τοῦ εὐαγγελιστῆ Μάρκου. Καί ἴσως ἦταν ἐκεῖνο στό ὁποῖο τελέσθηκε ὁ Μυστικός Δεῖπνος καί στό ὁποῖο ἐμφανίσθηκε ὁ Κύριος ἐνώπιον τῶν Μαθητῶν Του μετά τήν ᾿Ανάσταση. Σέ αὐτό πιθανῶς ἔγινε καί ἡ ἐπιφοίτηση τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος κατά τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. ῾Οπωσδήποτε ἦταν γνωστός τόπος συνάξεως τῶν προσώπων πού ἀποτελοῦσαν τόν πυρήνα τῆς πρώτης ᾿Εκκλησίας. Σ᾿ αὐτόν συναντῶνταν καί θυμόντουσαν τούς λόγους καί τά γεγονότα τῆς ζωῆς τοῦ Κυρίου καί ἀλληλοστηρίζονταν καί προσεύχονταν ζητώντας τή θεία βοήθεια, γνωρίζοντας τήν ἐχθρότητα τῶν ᾿Ιουδαίων, ἀνάμεσα στούς ὁποίους ζοῦσαν. Νά σκεφθοῦμε πῶς θά αἰσθάνονταν τότε μεταξύ τους ἐκεῖνοι οἱ πρῶτοι πιστοί μέσα στό ὑπερῶο! ᾿Αλλά καί πῶς θά γλυκαίνονταν οἱ καρδιές τους, καθώς θά ἀνέφεραν τή διαβεβαίωση τοῦ Κυρίου: «οὗ εἰσι δύο ἤ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τό ἐμόν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν»! (Ματθ. ιη´ 20).
Τί διδασκόμαστε ἀπό αὐτό; Νά ἐπιδιώκουμε νά συναντιόμαστε μέ ἄλλους πιστούς, γιά νά ἀλληλοβοηθούμαστε πνευματικά, γιά νά διατηροῦμε καί ἀναθερμαίνουμε ἀκόμη περισσότερο τόν ζῆλο μας, ὥστε νά μένουμε ἀνεπηρέαστοι ἀπό τό πνεῦμα τοῦ κόσμου, πού ἐπικρατεῖ μακριά ἀπό τόν Χριστό καί ἀπειλεῖ τούς πάντες.
῾Ως πρός τά ὀνόματα τῶν ᾿Αποστόλων, νά προσέξουμε ὅτι ἀναφέρει μόνο τούς ἕνδεκα. ῾Ο ᾿Ιούδας ὁ ᾿Ισκαριώτης εἶχε ἤδη ἀπομακρυνθεῖ ἀπό τόν ὅμιλο τῶν ᾿Αποστόλων καί εἶχε αὐτοκτονήσει, ὅπως θά δοῦμε στήν ἑπόμενη συμμελέτη μας. ῎Αλλωστε καί ὅταν ζοῦσε ἀνάμεσά τους, παρόντος τοῦ Κυρίου, δέν ἦταν ψυχικά πλήρως ἑνωμένος μαζί τους. Εἶχε καί κρυφή ζωή, γι᾿ αὐτό καί εἶχε τή θλιβερή ἐκείνη κατάληξη. ῎Ας τό θυμόμαστε αὐτό καί ἄς προσέχουμε νά εἴμαστε εἰλικρινεῖς πιστοί καί νά μή «ἐγκαταλείπωμεν τήν ἐπισυναγωγήν» μας, τήν ἐπί τό αὐτό συνάντησή μας γιά πνευματική βοήθεια, ὅπως γράφει ὁ ἀπ. Παῦλος (῾Εβρ. ι´ 24-25).
῎Ας προσέξουμε λίγο τά ὀνόματα τῶν ἁγίων ᾿Αποστόλων. Ποιός θά γνώριζε καί ποιός θά ἐνδιαφερόταν νά γνωρίσει καί νά θυμᾶται τά ὀνόματα αὐτά; Τώρα ὅμως «εἰς πᾶσαν τήν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν, καί εἰς τά πέρατα τῆς οἰκουμένης τά ρήματα αὐτῶν» (Ρωμ. ι´ 18). Τούς γνωρίζει, τούς τιμᾶ καί τούς δοξάζει ὅλος ὁ χριστιανικός κόσμος. Τρέφεται μέ τούς θεοκίνητους γραπτούς λόγους τους. Διδάσκεται καί ἐμπνέεται ἀπό τό ἅγιο παράδειγμά τους. Διότι ἦταν οἱ ἐκλεκτοί τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖοι χρησιμοποιήθηκαν ἀπό ᾿Εκεῖνον, μέ τή σοφία καί παντοδυναμία Του, γιά τήν ἀναγέννηση καί σωτηρία τοῦ κόσμου. Νά τούς σκεφτόμαστε καί νά τούς τιμοῦμε ὅπως πρέπει.
3. ᾿Ερχόμαστε καί στόν τρίτο στίχο. Τί παρατηροῦμε ἐδῶ; ῞Οτι ὅλοι ὅσοι συνάγονταν στό ὑπερῶο, «ἦσαν προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδόν τῇ προσευχῇ…». Πῶς ἐξηγεῖται ἡ λέξη «προσκαρτεροῦντες»; ῏Ηταν ἀκούραστοι καί καρτερικοί στήν προσευχή. Δέν ἀσχολοῦνταν μέ διάφορες συζητήσεις καί μέ σχόλια εἰς βάρος τοῦ ἑνός καί τοῦ ἄλλου, ἀλλά προσεύχονταν. ῾Η κοινή προσευχή συνδέει πράγματι τίς ψυχές. «᾿Ανέμενον τήν κάθοδον τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος καί δι᾿ αὐτό προσεκαρτέρουν εἰς τήν προσευχήν… ᾿Εκεῖνοι εἶναι εἰς ἀρίστην κατάστασιν καί διάθεσιν νά δεχθοῦν εὐλογίας πνευματικάς, οἵτινες διατελοῦν εἰς κατάστασιν καί διάθεσιν προσευχῆς» (Π. Ν. Τρεμπέλας). Σπουδαιότατο δίδαγμα γιά ὅσους θέλουμε νά εἴμαστε πράγματι πιστοί καί νά ἑλκύουμε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας. Τί σημαίνει ἡ λέξη «ὁμοθυμαδόν»; Πῶς ἑρμηνεύεται; «Μέ μίαν ψυχήν καί καρδίαν καί μέ τά αὐτά αἰσθήματα καί διαθέσεις». Αὐτό ἦταν τό μυστικό τῆς πρώτης ᾿Εκκλησίας. ῾Η ἑνότητα τῶν ψυχῶν. Δέν εἶχε κανείς ἴδιους σκοπούς καί βλέψεις. ῞Ολοι ἀπέβλεπαν στή δόξα τοῦ Θεοῦ. Θά ἐπανέλθουμε ὅμως σ’ αὐτό, σύν Θεῷ, ἀργότερα.
Γιατί ἀναφέρει καί τίς γυναῖκες; Γιά νά δηλώσει ὅτι ἄρχισε πλέον ἄλλη ἐποχή γιά τήν ἀνθρωπότητα. ᾿Ενῶ οἱ ᾿Ιουδαῖοι καί ἄλλοι λαοί ὑποτιμοῦσαν τίς γυναῖκες, στήν ᾿Εκκλησία ἔλαβαν τή θέση πού τούς πρέπει, διότι ἐν Χριστῷ «οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ…» (Γαλ. γ´ 28). ῎Ας μήν τό λησμονοῦν αὐτό οἱ φεμινίστριες.
Τί σημαίνει ἡ ἰδιαιτέρη ἀναφορά στήν Παναγία Μητέρα τοῦ Κυρίου; Τήν ἰδιαιτέρη τιμή τήν ὁποία δίκαια ἀπολάμβανε ᾿Εκείνη ἀνάμεσα στούς πιστούς, ἀπό τήν ἀρχή τῆς ζωῆς τῆς ᾿Εκκλησίας, γιά τή συμβολή της στό ἔργο τῆς σωτηρίας μας. ῾Η τιμή της συνεχίσθηκε διαμέσου τῶν αἰώνων καί θά διαιωνίζεται μέχρι τή συντέλεια τοῦ κόσμου στή γῆ καί ἀτελεύτητα στούς οὐρανούς ἀνάμεσα στούς ῾Αγίους καί τούς ᾿Αγγέλους.
Ποιοί ἦταν οἱ ἀδελφοί τοῦ Κυρίου καί γιατί κάνει λόγο γι᾿ αὐτούς; ῾Ο ᾿Ιάκωβος, ὁ ᾿Ιούδας, ὁ ᾿Ιωσῆς, ὁ Σίμων καί οἱ ἀδελφές τους, παιδιά τοῦ ᾿Ιωσήφ ἀπό τήν πρώτη σύζυγό του. ῾Ο ᾿Ιωσήφ εἶχε ἤδη πεθάνει καί γι’ αὐτό δέν ἀναφέρεται ἐδῶ. ᾿Αναφέρονται δέ, διότι, ἐνῶ κατ᾿ ἀρχάς ἀπίστησαν στόν Χριστό, κατόπιν πίστευσαν καί ἔγιναν ὄργανά Του γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου μέ τή ζωή τους καί μέ τίς ᾿Επιστολές πού συνέγραψαν. Νά ποιό εἶναι τό ἔργο τῆς ᾿Εκκλησίας, ἡ ὁποία εἶναι κιβωτός σωτηρίας: Δέχεται καί ἀναγεννᾶ καί χρησιμοποιεῖ ὅλους ὅσοι εἰλικρινά μετανοοῦν.
ΣΥΝΘΗΜΑ: «῏Ησαν προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδόν τῇ προσευχῇ» (Πράξ. α΄ 14).
