Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Ὁ ἅγιος Λουκᾶς, ὁ ἱερός συγγραφέας τῶν «Πράξεων», φωτισμένος ἀπό τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, προχωρεῖ μεθοδικά στήν καταγραφή τῶν ὅσων σχετίζονται μέ τήν ἔναρξη τῆς ζωῆς καί παρουσίας τῆς Ἐκκλησίας στόν κόσμο. Ἀφοῦ ἀνέφερε τά πρόσωπα πού ἀποτελοῦσαν τόν πυρήνα τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως εἴδαμε στήν προηγούμενη συμμελέτη μας, παρουσιάζει τώρα τήν πρώτη ἐνέργεια τῶν ἀνθρώπων ἐκείνων, ἡ ὁποία ἦταν ἡ ἀναπλήρωση τῆς κενωθείσας θέσεως τῆς ἁγίας καί ἐκλεκτῆς ὁμάδας τῶν δώδεκα Ἀποστόλων.
Μελέτη περικοπῆς: Πράξ. α´ 15-26.
1. Οἱ στίχοι 15-20 ἀναφέρονται στό θλιβερό κατάντημα τοῦ Ἰούδα, γιά τόν ὁποῖο κάναμε λόγο καί στήν προηγούμενη συμμελέτη μας. Ὁμιλεῖ ὁ Πέτρος πρός τούς ἑκατόν εἴκοσι παρόντες τήν ὥρα ἐκείνη στόν τόπο τῆς συνάξεώς τους, ὁ ὁποῖος μᾶλλον ἦταν τό γνωστό μας ὑπερῶο.
Πῶς μίλησε ὁ Πέτρος; Ὀνομάζει τούς ἄλλους «ἀδελφούς» του· δέν τούς ὑποτιμᾶ, ὅπως τό εἶχε κάνει πρίν ἀπό τήν πτώση του, ὅταν εἶπε στόν Κύριο: «ἐάν ὅλοι σέ ἀρνηθοῦν καί σέ ἐγκαταλείψουν, ἐγώ δέν πρόκειται νά κάνω ποτέ κάτι τέτοιο» (βλ. Μάρκ. ιδ´ 26-31). Ὡραῖα σχολιάζει ὁ ἱερός Χρυσόστομος. Ὁμιλεῖ, γράφει, ὄχι «αὐθεντικῶς, οὐδέ ἀρχικῶς» (ΕΠΕ 15, 88). Εἶχε διδαχθεῖ ἀπό τήν πικρή πτώση του τῆς τριπλῆς ἀρνήσεως. Πόσο τό λησμόνησαν αὐτό διαμέσου τῶν αἰώνων, τό λησμονοῦν δέ ἕως καί σήμερα, οἱ Πάπες τῆς Ρώμης, οἱ ὁποῖοι θεωροῦν τόν ἑαυτό τους διάδοχο τοῦ Πέτρου καί ἀποφαίνονται σάν νά ἔχουν ἀπόλυτη ἐξουσία καί σάν νά εἶναι ἀλάθητοι!
Τί διαφαίνεται ἐδῶ καί ἀπό τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἄκουγαν τόν Πέτρο οἱ ἄλλοι; Δέν ἀμφισβήτησε κανείς τή θέση του. Δέν εἶπε κανείς: «Ποιός εἶσαι σύ πού μιλᾶς σάν νά εἶσαι ἐπικεφαλῆς μας; Σύ ἀρνήθηκες τόν Χριστό». Τίποτε ἀπό αὐτά. Πνεῦμα ἀγάπης, ταπεινοφροσύνης καί ὁμοψυχίας διέκρινε τήν ἱερή ἐκείνη σύναξη. Παράδειγμα διδακτικό γιά κάθε ἱερή σύναξη.
Πῶς ὁμιλεῖ ὁ ἅγιος ἀπ. Πέτρος γιά τόν Ἰούδα; Δέν λέει «ὁ μολυσμένος, ὁ καταραμένος», οὔτε τόν κατηγορεῖ, οὔτε τόν ὑβρίζει, οὔτε χαιρεκακεῖ γιά τόν οἰκτρό θάνατό του. Ἐκφράζεται μέ πόνο ψυχῆς καί λύπη βαθύτατη καί θυμᾶται τό γεγονός τῆς προδοσίας καί αὐτοκτονίας του. Πῶς φαίνεται ἡ λύπη του; Ἀναφέρει ὅτι ἦταν «κατηριθμημένος σύν ἡμῖν». Ἦταν ἕνας ἀπό μᾶς. Ἦταν καί αὐτός Ἀπόστολος. Εἶχε συγκαταριθμηθεῖ ἐξαρχῆς μέ τόν ἀριθμό τῶν δώδεκα Ἀποστόλων καί ἔλαβε καί αὐτός τήν κλήση καί τή Χάρι γιά τή διακονία, στήν ὁποία τόν κάλεσε ὁ Θεός. Ἔκανε καί αὐτός θαύματα καί κήρυττε μέ τούς ἄλλους μαθητές, ὅταν τούς ἀπέστειλε ὁ Κύριος δύο-δύο στήν ὕπαιθρο γιά νά κηρύττουν (βλ. Μάρκ. ς´ 7-13).
Τί διδασκόμαστε ἀπό αὐτό; Δέν ἀρκεῖ ἡ κλήση τοῦ Θεοῦ σέ κάποιον νά ἀναλάβει μία θέση ἱερή. Χρειάζεται καί ἡ δέουσα προσοχή καί ὁ διαρκής ἀγώνας ἐκ μέρους του, γιά νά ἀνταποκριθεῖ ἀξίως τῆς κλήσεως. Διαφορετικά ἡ πτώση του θά εἶναι μεγάλη, ὀδυνηρή καί θλιβερή. Θά προκαλέσει πόνο καί θλίψη στούς πιστούς, χαρά ἄγρια στούς ἄπιστους καί σατανοκίνητους ἀνθρώπους. «Ὅσον ὑψηλοτέρα εἶναι ἡ θέσις ἀπό τῆς ὁποίας ὀλισθαίνει τις, τόσο ἡ συντριβή του εἶναι ὀλεθριωτέρα» (Π. Ν. Τρεμπέλας) καί τόσο μεγαλύτερος εἶναι καί ὁ ἀντίκτυπος τῆς πτώσεώς του.
Πῶς χαρακτηρίζει τήν πράξη τοῦ Ἰούδα ὁ ἀπ. Πέτρος; Ἀδικία. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος σχολιάζοντας σημειώνει ὅτι ὑπάρχουν πολλές ἀδικίες, «ἀλλά ταύτης οὐδέν ἀδικώτερον γέγονέ ποτε, ὥστε ἀδικίας ἦν τό πρᾶγμα» (ΕΠΕ 15, 100). Γιατί ἦταν ἀδικία; Ἀδίκησε τόν ἀναμάρτητο Διδάσκαλό του, ὁ Ὁποῖος τοῦ ἐκδήλωνε ἀγάπη συνεχῶς. Ἀδίκησε τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του. Ἀδίκησε καί τούς φίλους του ἕως τότε Ἀποστόλους, πού τόν εἶχαν ἐμπιστευθεῖ.
Μέ τά χρήματα πού ἔλαβε ἀπό τήν προδοσία ὁ Ἰούδας ἀγοράσθηκε ἕνας ἀγρός. Δέν ἔχει σημασία, σημειώνει ὁ ἑρμηνευτής Θεοφύλακτος, ὅτι δέν ἀγόρασε τόν ἀγρό ὁ ἴδιος. Τά χρήματα πού ἐπέστρεψε στούς ἀρχιερεῖς διατέθηκαν γιά τήν ἀγορά τοῦ ἀγροῦ. Καί εἶναι φυσικό αὐτός νά «λογίζεται κύριος» τοῦ ἀγροῦ, ἐφόσον αὐτός ἔδωσε τά χρήματα. Αὐτό ἦταν τό κέρδος του ἀπό τήν προδοσία! Ἀλλ᾿ οὔτε καί τό χάρηκε. Δέν πρόλαβε νά τό δεῖ. Κρεμάσθηκε καί ἐπειδή κόπηκε τό σχοινί, ἔπεσε στή γῆ καί διερράγη τό σῶμα του καί χύθηκαν ἔξω τά σπλάχνα του.
Μακάβριο τέλος! Θλιβερότατο κατάντημα. Ἐκεῖ τόν ὁδήγησε ὁ Σατανᾶς, ὁ ὁποῖος κυρίευσε τήν ὕπαρξή του. Ὁ Σατανᾶς διψᾶ γιά αἷμα. Εἶναι «ἀνθρωποκτόνος ἀπ᾿ ἀρχῆς», μᾶς εἶπε ὁ Κύριος (βλ. Ἰω. η´ 44). Ἔτσι πληρώνει τά θύματα καί ὄργανά του. Τά οἰκτρά παραδείγματα καί τῶν συγχρόνων σατανιστῶν τό βεβαιώνουν.
Τό γεγονός αὐτό, προσθέτει στήν ὁμιλία του ὁ ἀπ. Πέτρος, εἶναι γνωστό στούς Ἱεροσολυμίτες, καθώς γνωστό εἶναι καί τό κτῆμα πού ἀγοράσθηκε μέ τά χρήματα τῆς προδοσίας. Καί συνέβησαν ὅλα σύμφωνα μέ τή σχετική προφητεία πού ὑπάρχει στούς Ψαλμούς 68 καί 108. (Οἱ Ψαλμοί αὐτοί θεωροῦνται ἀπό ὅλους τούς Ἑρμηνευτές ὡς Μεσσιακοί. Μιλοῦν γιά τό Πάθος τοῦ Κυρίου καί εἰδικότερα ἀναφέρονται καί στό οἰκτρό πρόσωπο καί ἔργο τοῦ Ἰούδα. Ὁ 68ος Ψαλμός μάλιστα ὀνομάσθηκε «ὁ Ψαλμός τοῦ Ἰσκαριώτου») (Ὑπόμνημα).
Ἀνέφερε δέ φράσεις ἀπό τούς Ψαλμούς αὐτούς ὁ Ἀπόστολος, γιά νά ἔλθει στήν ἐκλογή πού ἐπρόκειτο νά ἐπακολουθήσει. Πῶς φαίνεται αὐτό; Ἀπό τή φράση «καί τήν ἐπισκοπήν αὐτοῦ λάβοι ἕτερος» (στίχ. 20). Ὅταν λέει «ἐπισκοπήν», ἐννοεῖ τή θέση του, τό ἀποστολικό του ἀξίωμα. Μπορεῖ ὁ Ἰούδας νά ἔχασε τό ἀξίωμά του, τό ἀξίωμα ὅμως καί ἡ θέση του παρέμενε. Δέν κατέπεσε μαζί του. Δέν καταργήθηκε. Ὁ ἀριθμός τῶν δώδεκα Ἀποστόλων, πού ὁρίσθηκε ἐξαρχῆς ἀπό τόν Κύριο, ἔπρεπε νά μείνει ἀλώβητος. Ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μαρτυρεῖ διαχρονικά ὅτι ἐκπίπτουν ὅσοι ἁμαρτάνουν, ἀπό τά ἱερά ἀξιώματα πού κατέχουν χωρίς νά τά τιμοῦν, τά ἀξιώματα ὅμως μένουν αἰώνια.
2. Ἐρχόμαστε τώρα στά ὅσα ἀφοροῦν στήν ἐκλογή. Τό πρῶτο πού παρατηροῦμε εἶναι ὅτι ἀπευθύνεται ὁ Ἀπόστολος καί στούς ἑκατόν εἴκοσι παρόντες πιστούς. Δέν ἐκλέγουν μόνοι τους οἱ Ἀπόστολοι, ἀλλά ὅλη ἡ Ἐκκλησία ἐκλέγει τόν ἀντικαταστάτη τοῦ Ἰούδα. Πολύ διδακτικός ὁ τρόπος αὐτός ἀλλά καί ἀσφαλής. Ποιά ἡ ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά τόν μελλοντικό Ἀπόστολο; Νά ἔχει πλήρη καί προσωπική γνώση τοῦ προσώπου καί ὅλου τοῦ ἔργου τοῦ Κυρίου, γιά νά εἶναι μαζί μέ τούς ἄλλους «μάρτυς τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ». Αὐτό πού ἴσχυε γιά τότε, ἰσχύει καί γιά τήν ἐποχή μας. Γιατί; Διότι «οὐδείς δύναται ἐπιτυχῶς νά χρησιμοποιηθῇ ἐν τῇ διακονίᾳ τοῦ Χριστοῦ ὡς κήρυξ τοῦ Εὐαγγελίου του καί ὡς ἄρχων ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ του, ἐάν δέν γνωρίζῃ καλῶς πᾶν ὅ,τι ὁ Κύριος ἐδίδαξε καί ἐνήργησεν, ἀπ᾿ ἀρχῆς μέχρι τέλους τῆς ἐπιγείου ζωῆς του, καί δέν ἐνεκολπώθη ταῦτα, ὥστε νά καταστοῦν κανών καί ρυθμιστής τῆς ζωῆς του» (Π. Ν. Τρεμπέλας). Γιατί κάνει λόγο μόνο γιά τή μαρτυρία τῆς Ἀναστάσεως; Διότι ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἦταν τό διαρκές κήρυγμα τῆς Ἐκκλησίας, ἡ βάση καί τό θεμέλιό της.
Νά προσέξουμε τή διαδικασία τῆς ἀποστολικῆς ἐκλογῆς. Προτάθηκαν ἀπό ὅλους δύο ὀνόματα, τοῦ Ἰωσήφ ἤ Ἰούστου καί τοῦ Ματθία, καί προσευχήθηκαν ὅλοι νά ἐκλέξει ὁ Κύριος τόν ἕναν ἀπό αὐτούς γιά τό ἀποστολικό ἀξίωμα. Ἤ προσευχήθηκε ὁ Πέτρος σέ ἐπήκοο ὅλων οἱ ὁποῖοι παρακολουθοῦσαν τήν προσευχή του, ἤ προσευχήθηκαν ὅλοι σιωπηρά. Τόν λόγο γιά τήν Ἐκκλησία τόν ἔχει ὁ Ἱδρυτής της. Καί γι’ αὐτό καταφεύγουν σ’ Ἐκεῖνον καί ὄχι σέ ἄλλες μεθόδους. Ὁ Κύριος, ὁ Ὁποῖος εἶχε ἐκλέξει τούς Δώδεκα ἐξαρχῆς, ἦταν ὁ μόνος ἁρμόδιος νά ἐκλέξει καί τόν νέο Ἀπόστολο, σέ ἀντικατάσταση αὐτοῦ πού ἐξέπεσε.
Γιατί χρησιμοποιοῦν τόν χαρακτηρισμό «καρδιογνῶστα» γιά τόν Κύριο στήν προκείμενη περίπτωση; Διότι οἱ ἄνθρωποι συνήθως βλέπουμε τό πρόσωπο καί εἶναι πιθανόν νά ἔχουμε ἀπατηθεῖ ὡς πρός τήν κρίση μας γιά κάποιον. Ὁ Θεός ὅμως βλέπει καί γνωρίζει πλήρως καί τελείως τήν καρδιά καί δέν πλανᾶται ποτέ (βλ. Α´ Βασ. ις´ 7, Ἱερ. ιζ´ 10, Πράξ. ιε´ 8).
«Ἡ καρδία τοῦ διακόνου τοῦ Εὐαγγελίου πρέπει νά εἶναι εὐθεῖα» (Π. Ν. Τρεμπέλας). (Βλ. καί Πράξ. η´ 21, Β´ Κορ. α´ 12, Α´ Θεσ. β´ 4). Ἄν συνέβησαν στήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας καί ἄν συμβαίνουν καί σήμερα σκάνδαλα ἐκ μέρους ἀνθρώπων τῆς Ἐκκλησίας, αὐτό ὀφείλεται, ὡς ἐπί τό πλεῖστον, στήν ἀνειλικρίνεια τῆς καρδιᾶς. Κρύβονται κάποτε στήν καρδιά βλέψεις κοσμικές, ἀλλότριες πρός τό ἀληθινό πνεῦμα τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας.
Μετά τήν προσευχή ἔγινε κλήρωση μεταξύ τῶν δύο ὀνομάτων «καί ἔπεσεν ὁ κλῆρος ἐπί Ματθίαν». Μακάριος, πράγματι, ὁ Ματθίας, ὁ ὁποῖος ἐπελέγη Ἀπόστολος. Καί ἀποδείχθηκε ἄξιος τῆς ἐκλογῆς του. Μετά τήν Πεντηκοστή κήρυξε τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ στήν Αἰθιοπία, ὅπου καί παρέδωσε τό πνεῦμα του μέ μαρτυρικό θάνατο. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται τήν 9η Αὐγούστου. Ἄς τόν ὑμνοῦμε καί ἄς τόν ἱκετεύουμε μαζί μέ τόν ὑμνογράφο: «…ἐθαυμαστώθης, Ματθία Ἀπόστολε. Ἀλλά πρέσβευε δοθῆναι τοῖς σέ γεραίρουσι πταισμάτων ἱλασμόν καί μέγα ἔλεος».
ΣΥΝΘΗΜΑ: «Σύ Κύριε, καρδιογνῶστα πάντων, ἀνάδειξον ὅν ἐξελέξω» (Πράξ. α΄ 24).
