Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Σήμερα θά μελετήσουμε ἕνα τμῆμα ἀπό τό πρῶτο κήρυγμα τῆς Ἐκκλησίας πρός τήν ἀνθρωπότητα. Τό κήρυγμα τό ἐμπνευσμένο ἀπό τό Πανάγιο Πνεῦμα, τό ὁποῖο ἔκανε ὁ ἀπόστολος Πέτρος σέ κάποιο σημεῖο τῆς αὐλῆς τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομῶντος πρός τίς χιλιάδες τῶν Ἑβραίων, ἀμέσως μετά τήν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι τό κήρυγμα πού ἐπηρέασε καί συγκλόνισε τά πλήθη, πού πίστευσαν στόν Χριστό καί βαπτίσθηκαν τήν ἡμέρα ἐκείνη τρεῖς χιλιάδες ἄνθρωποι.
Μελέτη περικοπῆς: Πράξ. β´ 14-21.
1. Μίλησε ὁ Πέτρος μέ δυνατή φωνή, γιά νά ἀκούγεται ἀπό τά πλήθη, καί οἱ ἄλλοι Ἀπόστολοι τόν πλαισίωναν. Τί μποροῦμε νά διδαχθοῦμε, ἐάν σκεφθοῦμε τόν Πέτρο νά ὁμιλεῖ ἀνάμεσα στούς σιωπηλούς Μαθητές πρός τά πλήθη; Πρῶτον, τήν ὁμόνοια τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Ὅλοι μποροῦσαν νά μιλήσουν, ἐφόσον ὅλοι εἶχαν λάβει τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ὅμως δέν ἦταν ὥρα προσωπικῆς ἐπιδείξεως ἡ ὥρα ἐκείνη. Τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐξαγίασε τό ἐσωτερικό τῶν Μαθητῶν καί χωρίς καμιά ἀντιζηλία ἔμεναν σιωπηλοί, ὡς μάρτυρες τῶν λόγων τοῦ Πέτρου, δίνοντας τήν ἐντύπωση ὅτι ἦταν ἀπολύτως σύμφωνοι πρός αὐτά. Τί σπουδαῖο δίδαγμα γιά ὅλους μας! Καί ἀπό πόσα δεινά θά γλύτωνε ἡ Ἐκκλησία καί κάθε χριστιανικό σύνολο ἀνθρώπων, ἐάν ὑπῆρχε τό ταπεινό αὐτό πνεῦμα καί ἀποδιωκόταν τό πνεῦμα τῆς φιλαρχίας καί ἐπιδείξεως!
Τί ἄλλο διδασκόμαστε, ὅταν σκεφτόμαστε τόν Πέτρο νά ὁμιλεῖ θαρραλέα; Τή θαυμαστή ἀλλαγή του. Μιλοῦσε σέ Ἑβραίους φανατικούς. Ἀρκετοί ἀπό αὐτούς θά εἶχαν φωνάξει πρίν ἀπό λίγο μόλις καιρό πρός τόν Πιλάτο γιά τόν Ἰησοῦ, «ἆρον, ἆρον σταύρωσον αὐτόν» (Ἰω. ιθ´ 15). Ὁ Πέτρος λοιπόν, πού φοβήθηκε καί ἀρνήθηκε τόν Χριστό ἐνώπιον μιᾶς ὑπηρέτριας, ὁμιλεῖ τώρα ἀτρόμητος ἐνώπιον χιλιάδων Ἰουδαίων! Ἡ μεταβολή του εἶναι ἐντυπωσιακή. Παρόμοιες μεταβολές συμβαίνουν σήμερα; Βεβαιότατα. Πόσοι ἄνθρωποι πού φοβοῦνταν νά παρουσιασθοῦν ὡς πιστοί, ὅταν τούς ἐπεσκίασε ἡ θεία Χάρις, ἔγιναν ἀτρόμητοι ὁμολογητές τῆς Πίστεως!
Ὁ ἱερός Χρυσόστομος παρατηρεῖ ὅτι ἡ παρρησία τοῦ ἀποστόλου Πέτρου τή στιγμή ἐκείνη ἦταν «ἀναμφισβήτητον τῆς ἀναστάσεως τεκμήριον» (ΕΠΕ 15, 134). Πῶς τό κατανοεῖτε αὐτό; Ἐάν δέν ἦταν βέβαιος ὁ Πέτρος ὅτι ὁ Κύριος νίκησε τόν θάνατο καί ἀναστήθηκε, θά εἶχε αὐτό τό θάρρος; Ὄχι ἀσφαλῶς. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἔδωσε φτερά στίς ψυχές τῶν Μαθητῶν καί μιλοῦσαν πλέον γι᾿ αὐτή μέ παρρησία διά τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
2. Ἀπό τίς πρῶτες φράσεις τῆς ὁμιλίας διαφαίνεται ἡ σύνεση, μέ τήν ὁποία τό Ἅγιο Πνεῦμα τόν ἐνέπνεε νά μιλήσει. Πῶς διαφαίνεται αὐτή ἡ σύνεση; Πρῶτον, ὁμιλεῖ μέ νηφαλιότητα καί ἠρεμία. Ἀπολογεῖται κατ᾿ ἀρχάς μέ πραότητα χρησιμοποιώντας λογικό ἐπιχείρημα. Δέν εἶναι μεθυσμένοι οἱ Μαθητές, ὅπως νομίζετε, λέει, διότι εἶναι ἐννέα τό πρωί. Γνώριζαν δέ οἱ ἀκροατές του ὅτι, βάσει τῶν νομικῶν διατάξεων τῶν Ραββίνων, δέν ἐπιτρέπονταν φαγητά καί ποτά κατά τίς μεγάλες ἑορτές τῶν Ἰουδαίων πρίν ἀπό τό μεσημέρι.
Δεύτερον, ἡ ἁγιοπνευματοκίνητη σύνεσή του διαφαίνεται καί ἀπό τό ὅτι δέν μίλησε εὐθύς ἐξαρχῆς γιά τόν Χριστό καί τή Σταύρωσή Του. Γιατί αὐτό ἦταν συνετό; Διότι θά ἀντιδροῦσαν ἀμέσως οἱ σταυρωτές Ἰουδαῖοι πού ἦταν στό ἀκροατήριο, καί θά ἐπερχόταν σύγχυση καί ταραχή. Γιά τόν Χριστό θά μιλοῦσε στή συνέχεια. Ἔπρεπε νά ἑλκύσει τήν προσοχή τῶν ἀκροατῶν του. Τόν φώτιζε τό Ἅγιο Πνεῦμα γιά τό πῶς θά μιλοῦσε. Ἐκπληρώνεται ἐδῶ μία ὑπόσχεση τοῦ Κυρίου ὡς πρός ἐκείνους πού ἀπολογοῦνται καί θά ἀπολογοῦνται αἰώνια γιά τήν Πίστη. Τή θυμάστε; «θέσθε οὖν εἰς τάς καρδίας ὑμῶν μή προμελετᾶν ἀπολογηθῆναι· ἐγώ γάρ δώσω ὑμῖν στόμα καί σοφίαν, ᾗ οὐ δυνήσονται ἀντειπεῖν οὐδέ ἀντιστῆναι πάντες οἱ ἀντικείμενοι ὑμῖν» (Λουκ. κα´14-15). Ὁ Θεός φωτίζει τί νά λέμε, ὅταν μιλοῦμε γιά Ἐκεῖνον. Αὐτοί δέ οἱ θεοκίνητοι λόγοι – καί ὄχι οἱ σοφίες τῶν ἀνθρώπων καί οἱ ὡραιολογίες – εἶναι αὐτοί πού ἐπιδροῦν στά πνευματικά αὐτιά τῶν ἀνθρώπων.
Καί τί φώτισε τό Ἅγιο Πνεῦμα τόν ἀπ. Πέτρο νά πεῖ στήν ἀρχή τῆς ὁμιλίας του; Νά ὑπενθυμίσει στούς Ἑβραίους μιά προφητεία τοῦ προφήτη Ἰωήλ. Γιά τούς προφῆτες τους καυχῶνταν μάλιστα οἱ Ἰουδαῖοι. Ὁ ἀγράμματος Πέτρος, πού ἴσως δέν εἶχε ἀναγνώσει τόν προφήτη Ἰωήλ, «πάνσοφος» πλέον μέ τή Χάρι, τοῦ Παναγίου Πνεύματος, γίνεται δάσκαλος καί αὐτῶν τῶν Ραββίνων, πού ἀσφαλῶς θά ἦταν ἀρκετοί παρόντες τήν ὥρα ἐκείνη. Παραθέτει σχεδόν αὐτολεξεί τήν προφητεία.
3. Ἄς προσέξουμε τώρα τήν προφητεία τοῦ Ἰωήλ τή σχετική μέ τήν ἔκχυση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στόν κόσμο. Περιλαμβάνεται στούς πέντε πρώτους στίχους τοῦ τρίτου κεφαλαίου τοῦ Βιβλίου του. Ὁ Ἰωήλ προφήτευσε ὅταν βασίλευε ὁ Ὀζίας, ὀκτακόσια περίπου ἔτη πρό Χριστοῦ.
Τί ἐννοεῖ ὁ προφήτης, ὅταν λέει «ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις»; Ἐννοεῖ «τούς μεσσιακούς χρόνους, τήν τελευταίαν περίοδον τοῦ κόσμου, τήν ἐκτεινομένην ἀπό τῆς ἐλεύσεως τοῦ Μεσσίου μέχρι τοῦ τέλους τῶν αἰώνων» (Ὑπόμνημα). Ἑπομένως περιλαμβάνει καί τή δική μας ἐποχή.
Ὀνομάζονται δέ «ἔσχαται ἡμέραι», διότι «ἡ Νέα Διαθήκη καί βασιλεία, τήν ὁποίαν κατά τήν περίοδον ταύτην συνῆψε καί ἐγκαθίδρυσεν ὁ Θεός μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, εἶναι ἡ ἐσχάτη Διαθήκη καί σωτήριος οἰκονομία τῆς θείας χάριτος καί δέν ἀπομένει νά περιμένωμεν καί ἄλλην τινά μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων» (Π. Ν. Τρεμπέλας).
Τί παρατηροῦμε ἐξαρχῆς στά λόγια τοῦ προφήτη, ὁ ὁποῖος ὁμιλεῖ φωτισμένος ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα; (Βλ. Β´ Πέτρ. α´ 21). Ὅτι τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θά δοθοῦν σέ ὅλους ἀνεξαιρέτως τούς ἀνθρώπους, ἄνδρες καί γυναῖκες, χωρίς καμία διάκριση, κοινωνική, μορφωτική κλπ.
Ὅταν λέει «προφητεύσουσιν», δέν ἐννοεῖ μόνο ὅτι θά προλέγουν τό μέλλον, ἀλλά καί θά διδάσκουν. Ἡ λέξη «προφητεύω» εἶναι σύνθετη, προέρχεται ἀπό τίς λέξεις πρό καί φημί. Ὁμιλῶ ἐνώπιον ἄλλων κάτω ἀπό θεία βεβαίως ἔμπνευση. Αὐτό γίνεται καί σήμερα μέ τά κηρύγματα στούς Ναούς, μέ τά μαθήματα τῶν Κατηχητικῶν Σχολείων, μέ τίς θρησκευτικές ὁμιλίες κλπ.
Ὡς πρός τά «ἐνύπνια» τοῦ στίχου 17 νά σημειώσουμε ὅτι δέν πρόκειται γιά τά ὄνειρα ἁπλῶς καί γενικῶς, ἀλλά γιά τά ἔκτακτα ὄνειρα πού εἶχαν σχέση μέ τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μεσσία, τῶν Ἀποστόλων καί τῆς Ἐκκλησίας καί ἀπέβλεπαν στή σωτηρία τοῦ κόσμου.
Στούς στίχους 19-21 ἡ προφητεία στρέφεται πλέον πρός τά τρομερά γεγονότα πού θά προηγηθοῦν τῆς ἡμέρας τῆς παγκόσμιας Κρίσεως. Ὀνομάζει τήν ἡμέρα αὐτή «ἡμέραν Κυρίου μεγάλην καί ἐπιφανῆ». Γιατί; «Ἐπειδή ἡ πρώτη (ἔλευσις τοῦ Κυρίου) ἦν εὐτελής ἡ ἐν σαρκί, ἡ διδακτική, ἡ δέ δευτέρα ἔνδοξος, τοῦ ἁγίου σώματος ἐκείνου (τοῦ Χριστοῦ) οὐκέτι ἄλλως φαινομένου, ἀλλ᾿ αὐγάς φωτός ἀστράπτοντος» (Ὑπόμνημα).
Τά ὅσα προλέγει ὁ προφήτης μέ μελανά χρώματα γιά τά «σημεῖα» καί τίς μελλοντικές καταστροφές, ἀναφέρονται καί στό ἐγγύς μέλλον, τήν τρομερή δηλαδή καταστροφή τῶν Ἱεροσολύμων ἀπό τούς Ρωμαίους, πού συνέβη τό ἔτος 70 μ.Χ., καί στό ἀπώτατο μέλλον, δηλαδή τό τέλος τῆς Ἱστορίας τοῦ κόσμου. Σχετικά μέ αὐτά ἄλλωστε μίλησε καί ὁ ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος (βλ. Ματθ. κδ´, Μάρκ. ιγ´, Λουκ. κα´).
Ἐπηρέαζαν ἄραγε τά παραπάνω τούς ἀκροατές καί τούς προετοίμαζαν γιά ὅσα θά τούς ἔλεγε στή συνέχεια; Ἀσφαλῶς ναί. Καί γι᾿ αὐτό τά ἀνέφερε ὁ θεοδίδακτος Πέτρος. Ἡ σκέψη τῶν ὅσων θά συμβοῦν κατά τίς ἔσχατες ἡμέρες προκαλεῖ φόβο ἱερό καί κατάνυξη στήν ψυχή.
Νά προσέξουμε καί τήν τελευταία φράση τῆς προφητείας: «καί ἔσται πᾶς ὅς ἄν ἐπικαλέσηται τό ὄνομα Κυρίου σωθήσεται». Θά σωθοῦν δηλαδή ὅλοι ὅσοι θά φωνάξουν τότε· Κύριε; Ὄχι βεβαίως. Δέν πρόκειται, σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, γιά ἁπλή ἐπίκληση τοῦ θείου ὀνόματος, ἀλλά γιά ἐπίκληση «μετά διαθέσεως, μετά βίου ἀρίστου, μετά παρρησίας τῆς προσηκούσης» (ΕΠΕ 15, 156). Χρειάζεται δηλαδή μετάνοια καί ζωή ἁγιότητος γιά τή σωτηρία.
Ἄραγε ἡ φράση αὐτή ἦταν ἐλπιδοφόρα καί ἔμμεση πρόσκληση πρός μετάνοια καί στροφή πρός τόν Σωτήρα Χριστό, γιά τόν Ὁποῖο θά μιλοῦσε εὐθύς ἀμέσως; Βεβαίως. Ἔδινε ἐλπίδα καί ὑπεδείκνυε τόν τρόπο τῆς σωτηρίας. Αὐτός ἦταν ἄλλωστε ὁ κύριος σκοπός τῆς ἁγιοπνευματοκίνητης αὐτῆς ὁμιλίας του.
ΣΥΝΘΗΜΑ: «Ἐκχεῶ ἀπό τοῦ πνεύματός μου ἐπί πᾶσαν σάρκα» (Πράξ. β´ 17).
