09. Ἔρχονται τά Χριστούγεννα (9-15/12)

Ἔρχονται τά Χριστούγεννα. Οἱ ὑπέροχοι ὕμνοι τῶν Χριστουγέννων μέ τά σπουδαῖα νοήματά τους μᾶς προετοιμάζουν (ἤδη ἀπό τήν ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου) καί δημιουργοῦν τήν κατάλληλη ἀτμόσφαιρα γιά τόν ἑορτασμό. Καί τό θέμα τοῦ Φιλικοῦ Κύκλου πού θά κάνουμε σήμερα – τό τελευταῖο τοῦ 2024 –, θά εἶναι τό θέμα τῶν Χριστουγέννων. Θά μελετήσουμε ἀπό τήν πρός Γαλάτας ἐπιστολή τοῦ ἀποστόλου Παύλου τό ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα πού ἀναγινώσκεται στή θεία Λειτουργία τῶν Χριστουγέννων.

ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

Θά διαβάσουμε τό κείμενο καί τήν ἑρμηνεία τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος: Γαλ. δ΄ 4-7. Κείμενο: «4 Ὅτε δέ ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεός τόν υἱόν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπό νόμον, 5 ἵνα τούς ὑπό νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τήν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν. 6 Ὅτι δέ ἐστε υἱοί, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεός τό Πνεῦμα τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ εἰς τάς καρδίας ὑμῶν, κρᾶζον· ἀββᾶ ὁ πατήρ. 7 ὥστε οὐκέτι εἶ δοῦλος, ἀλλ᾿ υἱός· εἰ δέ υἱός, καί κληρονόμος Θεοῦ διά Χριστοῦ». Ἑρμηνεία: 4 Ὅταν ὅμως συμπληρώθηκε ὁ χρόνος πού εἶχε ὁρίσει ἡ πανσοφία τοῦ Θεοῦ, ἀπέστειλε ὁ Θεός στόν κόσμο τόν Υἱό Του, ὁ Ὁποῖος ἔγινε ἄνθρωπος ἀπό γυναίκα, καί ὑποτάχθηκε στόν Μωσαϊκό νόμο, 5 προκειμένου νά ἐξαγοράσει ἐκείνους πού ἦταν ὑποδουλωμένοι στήν κατάρα τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου, γιά νά λάβουμε τήν υἱοθεσία πού ὁ Θεός μᾶς εἶχε ὑποσχεθεῖ. 6 Ναί. Δέν εἶστε πλέον δοῦλοι ἀλλά υἱοί τοῦ Θεοῦ. Κι ἐπειδή εἶστε υἱοί τοῦ ἐπουρανίου Πατρός, γι᾿ αὐτό ἀπέστειλε ὁ Θεός στίς καρδιές σας τό Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ Του, τό Ὁποῖο σᾶς δίνει τήν πληροφορία καί τήν παρρησία νά ἀπευθύνεσθε στόν Θεό μέ τήν κραυγή καί τήν ἐπίκληση: Ἀββά, δηλαδή, Πατέρα. 7 Ἄρα λοιπόν, σύμφωνα μέ ὅλα αὐτά, ἐσύ πού πίστεψες στόν Χριστό δέν εἶσαι πλέον δοῦλος, ἀλλά εἶσαι «κατά χάριν» υἱός τοῦ Θεοῦ. Ἐάν λοιπόν εἶσαι υἱός, εἶσαι συγχρόνως καί κληρονόμος τοῦ Θεοῦ. Καί γίνεσαι κληρονόμος διαμέσου τοῦ Χριστοῦ.

Α΄ ΜΕΡΟΣ: «Ὅτε δέ ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεός τόν υἱόν αὐτοῦ…»

1. Ὁ πρῶτος στίχος τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος μᾶς λέει ὅτι ἀπέστειλε ὁ Θεός στόν κόσμο τόν Υἱό Του, ὅταν ἦλθε «τό πλήρωμα τοῦ χρόνου». Τί σημαίνει αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Σημαίνει ὅτι γεννήθηκε ὁ  Χριστός, ὅταν ἦλθε ὁ καταλληλότερος καιρός πού θά ἔφερνε τό καλύτερο δυνατό ἀποτέλεσμα, χωρίς νά παραβιασθεῖ στό ἐλάχιστο ὁ σεβασμός στήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου. Μερικοί ρωτοῦν: Γιατί δέν γεννήθηκε ὁ Χριστός ἀμέσως μετά τήν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων; Ἤ, γιατί δέν γεννήθηκε ἀργότερα ἀπό τήν ἡμέρα τῆς θείας Ἐνανθρωπήσεώς Του; α) Δέν γεννήθηκε νωρίτερα, διότι ἡ ἀνθρωπότητα δέν ἦταν ἐξαρχῆς ἕτοιμη νά δεχθεῖ τόν Σωτήρα Χριστό. Χρειαζόταν ὁ ἀπαραίτητος χρόνος, γιά νά ὡριμάσει ὁ ἄνθρωπος, νά πονέσει, νά θλιβεῖ, νά κλάψει, νά ταπεινωθεῖ, νά συναισθανθεῖ τήν ἁμαρτωλότητά του, νά μετανοήσει. Γιά νά ζητήσει μέ τήν ἐλεύθερη θέλησή του ὁ ἄνθρωπος τόν θεῖο Λυτρωτή, χρειάστηκε νά περάσουν αἰῶνες καί πάλι πολύ συνεσταλμένος ἀποδείχθηκε ὁ χρόνος, ἐφόσον ὑπῆρξαν πολλοί πού δέν Τόν ἀποδέχθηκαν. β) Δέν γεννήθηκε νωρίτερα, καί διότι ἔπρεπε νά βρεθεῖ καί τό κατάλληλο πρόσωπο πού θά γινόταν Μητέρα τοῦ Θεοῦ. Ἡ Εὔα δέν ἦταν τό κατάλληλο πρόσωπο νά γίνει μητέρα τοῦ Θεοῦ, διότι ἁμάρτησε. Οὔτε κανένα ἄλλο πρόσωπο πρίν ἀπό τήν Παναγία βρέθηκε κατάλληλο νά γίνει μητέρα τοῦ Θεοῦ. Ἡ Παναγία εἶναι τό μοναδικό πρόσωπο στήν ἱστορία τοῦ κόσμου πού κρίθηκε ἀπό τή βουλή τοῦ Θεοῦ ὡς τό καταλληλότερο πρόσωπο, γιά νά ὑπηρετήσει τό πάνσοφο σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου. γ) Δέν γεννήθηκε νωρίτερα, διότι ἐπιπλέον ἔπρεπε νά βρεθοῦν καί οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ ὁποῖοι ἀποτέλεσαν τόν πυρήνα τῆς πρώτης Ἐκκλησίας καί ὑπηρέτησαν τό πάνσοφο σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου. δ) Ἐπίσης δέν γεννήθηκε νωρίτερα, διότι ἔπρεπε νά διαμορφωθοῦν καί οἱ κατάλληλες ἐξωτερικές συνθῆκες πού διευκόλυναν τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου (Ἡ θεία Πρόνοια ἑτοίμασε τόν κόσμο μέ τήν ἐκστρατεία τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου. Ἑλληνική γλώσσα, Ἑλληνιστικός πολιτισμός, Ρωμαϊκή παγκόσμια αὐτοκρατορία). ε) Τέλος δέν ἦλθε ἀργότερα ὁ Χριστός ἀπό τήν ἡμέρα τῆς θείας Ἐνανθρωπήσεώς Του, διότι, ἄν ἐρχόταν ἀργότερα, θά ἔβρισκε τό πτῶμα τῆς ἀνθρωπότητος. Ἡ ἀνθρωπότητα ψυχορραγοῦσε μακριά ἀπό τόν Θεό καί προσδοκοῦσε τήν ἔλευση τοῦ θείου Λυτρωτῆ.

Ἄρα λοιπόν ὁ Χριστός δέν ἦλθε οὔτε νωρίτερα οὔτε ἀργότερα. Ἦλθε τότε πού ἦταν ὁ κατάλληλος καιρός· τότε πού θά δέχονταν τό μήνυμα τῆς σωτηρίας ὅσο τό δυνατόν περισσότεροι ἄνθρωποι· τότε πού τό ἤθελαν καί τό ζητοῦσαν οἱ ἴδιοι οἱ ἄνθρωποι. Γεννήθηκε ὁ Χριστός, ὅταν ἦλθε «τό πλήρωμα τοῦ χρόνου».

2. «…ἐξαπέστειλεν ὁ Θεός τόν υἱόν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπό νόμον»! Ποιές βαθιές ἔννοιες κρύβονται πίσω ἀπό τίς φράσεις αὐτές τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος; (Σκέψεις Μελῶν…) α) Στό μέγα Μυστήριο τῆς θείας Ἐνανθρωπήσεως συνήργησαν καί τά τρία Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος: «Ὁ Πατήρ ἀπέστειλεν, ὁ Υἱός ἐσαρκώθη καί τό Πνεῦμα συνήργησεν», σημειώνει ὁ ἑρμηνευτής Οἰκουμένιος. β) «Ἐξαπέστειλεν ὁ Θεός τόν Υἱόν αὐτοῦ», λέει τό ἱερό κείμενο! Δέν ἔστειλε Ἄγγελο, οὔτε Ἀρχάγγελο, οὔτε Προφήτη, οὔτε Ἅγιο, ἀλλά τόν «Υἱόν αὐτοῦ», ὁ Ὁποῖος εἶναι συνάναρχος, συναΐδιος, ὁμόδοξος καί ὁμόθρονος μέ τόν Πατέρα. γ) Ἡ φράση «γενόμενον ἐκ γυναικός» φανερώνει ὅτι ἐνηνθρώπησε ὁ Θεός Λόγος πραγματικά καί ὄχι φανταστικά, ὅπως ὑποστήριζαν ὁρισμένοι αἱρετικοί τῶν Ἀποστολικῶν χρόνων, οἱ Δοκῆτες. Οἱ Δοκῆτες δίδασκαν ὅτι ὁ Θεός Λόγος δέν προσέλαβε πραγματικά τήν ἀνθρώπινη φύση, ἀλλά φαινόταν ἁπλῶς σεσαρκωμένος. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἐνηνθρώπησε πραγματικά ὁ Θεός Λόγος. Ἔγινε ἄνθρωπος, χωρίς νά παύσει νά εἶναι Θεός. Ἡ Θεοτόκος δάνεισε τή σάρκα της, τήν ἀνθρώπινη φύση της, στόν ἄσαρκο Θεό Λόγο καί «ἔτεκε», γέννησε τέλειο Θεό καί τέλειο ἄνθρωπο, τόν Θεάνθρωπο Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. δ) Προσέλαβε ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός τήν ἀνθρώπινη φύση πού εἶχε ὁ ἄνθρωπος προτοῦ νά πέσει στό προπατορικό ἁμάρτημα, γι᾿ αὐτό καί εἶναι ἀπολύτως Ἀναμάρτητος. Πῆρε δέ ἐπάνω του τίς ἁμαρτίες ὅλου τοῦ κόσμου, γι᾿ αὐτό ὀνομάζεται «ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ἰω. α΄ 29). ε) Γιατί προσέλαβε τή δική μας ἀνθρώπινη φύση, τήν ἀσθενή, τήν εὐτελή, τή φιλαμαρτήμονα; Γιά νά τή θεραπεύσει, νά τή σώσει, νά τήν ἀναπλάσει, νά τήν ἀναμορφώσει, νά τή μεταβιβάσει ἀπό τόν θάνατο στή ζωή, νά τήν ἀνυψώσει ἀπό τή γῆ στόν οὐρανό, νά τή δοξάσει στή δόξα και τή μακαριότητα τοῦ Παραδείσου. Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς θείας Ἐνανθρωπήσεως, ὅπως θά δοῦμε ἀναλυτικότερα στό δεύτερο Μέρος τοῦ θέματος.

Β΄ ΜΕΡΟΣ: «ἵνα τούς ὑπό νόμον ἐξαγοράσῃ,  ἵνα τήν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν»

Μᾶς λέει τό ἁγιογραφικό Ἀνάγνωσμα ὅτι ἀπέστειλε ὁ Θεός στόν κόσμο τόν Υἱό Του, «ἵνα τούς ὑπό νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τήν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν». Τί ἔχουμε νά ποῦμε πάνω σ᾿ αὐτά; (Σκέψεις Μελῶν…) Ἐνηνθρώπησε ὁ Κύριος πρῶτον, γιά νά μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό τήν κατάρα τοῦ παλαιοῦ νόμου καί δεύτερον, γιά νά μᾶς χαρίσει τήν υἱοθεσία. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος γράφει σχετικά: «Δύο τίθησιν ἐνταῦθα αἰτίας καί κατορθώματα τῆς σαρκώσεως», δύο εὐεργετικά ἀποτελέσματα τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου καταθέτει ἐδῶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος, τά ὁποῖα κανείς ἄλλος ἐκτός ἀπό τόν ἐνανθρωπήσαντα Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ δέν μποροῦσε νά μᾶς τά χαρίσει. Ποιά εἶναι αὐτά; Τό ὅτι μᾶς ἀπάλλαξε ἀπό τήν κατάρα τοῦ νόμου καί τό ὅτι μᾶς χάρισε τό χάρισμα τῆς υἱοθεσίας.

α) Τί σημαίνει τό ὅτι μᾶς ἀπάλλαξε ἀπό τήν κατάρα τοῦ νόμου; Σημαίνει: Ἤμασταν τέκνα ὀργῆς, καταραμένα ἀπόπαιδα, καί μᾶς συμφιλίωσε μέ τόν Θεό Πατέρα, μᾶς ἔκανε παιδιά τοῦ Θεοῦ ἀγαπημένα. Ἤμασταν σκλάβοι τῆς ἁμαρτίας καί μᾶς ἐξαγόρασε ἀπό τήν κατάρα τοῦ νόμου. Ἤμασταν δοῦλοι καί μᾶς ἔκανε υἱούς. Ἤμασταν πεσμένοι κάτω στή γῆ καί μᾶς ἀνύψωσε πάνω στόν οὐρανό. Μᾶς ἀνέπλασε, μᾶς ἀναμόρφωσε, μᾶς δόξασε. Τίποτε ἀπό αὐτά δέν μπορούσαμε νά πετύχουμε μόνοι μας, ὅσες προσπάθειες κι ἄν καταβάλλαμε. Ὅλα εἶναι δῶρα τῆς θείας Ἐνανθρωπήσεως!

β) Τί σημαίνει «ἵνα τήν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν»; Σημαίνει ὅτι μᾶς χάρισε τό χάρισμα τῆς υἱοθεσίας. Ὁ «κατά φύσιν» Υἱός τοῦ Θεοῦ, μᾶς ἔκανε «κατά χάριν» υἱούς τοῦ Θεοῦ, παιδιά τοῦ Θεοῦ ἀγαπημένα. Ὅσους δέχονται τόν Χριστό, τούς δίνει τήν ἐξουσία νά εἶναι τέκνα Θεοῦ: «Ὅσοι δέ ἔλαβον αὐτόν, ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι» (Ἰω. α΄ 12). Ἐπίσης ὅσους δέχονται τόν Χριστό, τούς δίνει τήν ἐξουσία νά εἶναι «κληρονόμοι Θεοῦ καί συγκληρονόμοι Χριστοῦ»: «εἰ δέ τέκνα, καί κληρονόμοι, κληρονόμοι μέν Θεοῦ, συγκληρονόμοι δέ Χριστοῦ» (Ρωμ. η΄ 17). Καί στήν παρούσα ζωή, ὡς παιδιά τοῦ Θεοῦ, ἀπολαμβάνουμε ὅλες τίς εὐλογίες τοῦ Θεοῦ μέσα στήν Ἐκκλησία. Καί στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὡς κληρονόμοι Θεοῦ καί συγκληρονόμοι Χριστοῦ, θά ἀπολαμβάνουμε τήν αἰώνια εὐτυχία καί μακαριότητα.

γ) Στήν υἱοθεσία καί τίς συνέπειές της ἀναφέρονται καί οἱ στίχοι 6 καί 7 τῆς περικοπῆς. Στούς στίχους αὐτούς τονίζεται ὅτι καί τά τρία Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος συνεργάζονται γιά τή σωτηρία μας: «Ὁ Πατήρ δι᾿ Υἱοῦ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ». Ἡ Ἐνανθρώπηση τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ ἔγινε «ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου». Καί ἡ οἰκειοποίηση τῶν ἀγαθῶν πού ἀπορρέουν ἀπό τήν Ἐνανθρώπηση τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ γίνεται πάλι «διά Πνεύματος Ἁγίου».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Ἄς δοξάσουμε τόν Πατέρα Θεό μας, ὁ Ὁποῖος  μᾶς ἀγάπησε καί ἀπέστειλε τόν Υἱό Του «Σωτῆρα τοῦ κόσμου» (Α΄ Ἰω. δ΄ 14)! Ἄς δοξάσουμε τόν Σωτήρα Χριστό μας, ὁ Ὁποῖος ἐνηνθρώπησε «δι᾿ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν»! Ἄς δοξάσουμε καί τό Πανάγιο Πνεῦμα, τό Ὁποῖο ἐνήργησε στήν ἁγία Παρθένο, γιά νά γεννηθεῖ μέ τρόπο θαυμαστό καί μυστηριώδη ὁ θεῖος Λυτρωτής! Ἄς μεγαλύνουμε καί τήν Κυρία Θεοτόκο, ἡ ὁποία «ἔτεκε Θεόν ἐνανθρωπήσαντα», τόν Κύριο καί Θεό μας, τόν Λυτρωτή καί Σωτήρα μας!

ΣΥΝΘΗΜΑ
«…ἐξαπέστειλεν ὁ Θεός τόν υἱόν αὐτοῦ… ἵνα τήν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν» (Γαλ. δ΄ 4-5)

* Ἡ Ἀδελφότης μας εὔχεται σέ ὅλα τά Μέλη τῶν Φιλικῶν Κύκλων νά ἑορτάσουμε μέ εἰρήνη, ὑγεία καί χαρά ἀληθινά Χριστούγεννα μέ τόν Χριστό στήν καρδιά μας.
*Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἀπό τό ἄρθρο «Δῶσε ἀκόμη μιά εὐκαιρία», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2322/1.1.25/σελ. 1-2.