10. «Ὅ ἔχω τοῦτό σοι δίδωμι»

Μεταφορτώσεις

Θέμα για τους κυκλάρχες

 

Ἔπειτα ἀπό τή θαυμαστή ζωή τῶν πρώτων Χριστιανῶν, πού εἴδαμε στήν προηγούμενη συμμελέτη μας, ὁ ἱερός συγγραφέας τῶν «Πράξεων τῶν Ἀποστόλων» μᾶς παρουσιάζει ἕνα ἀπό τά θαύματα, πού ἐπιτελοῦσαν μέ τή δύναμη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι. Πρόκειται γιά τή θεραπεία τοῦ ἐκ γενετῆς χωλοῦ, ἡ ὁποία θά ἀποτελέσει τό θέμα τῆς παρούσας συμμελέτης.

Μελέτη περικοπῆς: Πράξ. γ´ 1-11.

1. Μετέβαιναν, ὅπως εἴπαμε στήν προηγούμενη συμμελέτη μας, οἱ δύο Ἀπόστολοι Πέτρος καί Ἰωάννης στόν Ναό τῶν Ἱεροσολύμων γιά προσευχή κατά τήν ἔνατη ὥρα, δηλαδή στίς τρεῖς τό ἀπόγευμα, καί βρέθηκαν μπροστά σέ ἕναν ἐκ γενετῆς χωλό. Ὁ χωλός καθόταν καί ζητοῦσε ἐλεημοσύνη ἀπό ὅσους εἰσέρχονταν στή λεγόμενη «ὡραία» πύλη τοῦ περιβόλου τοῦ Ναοῦ. Λεγόταν «ὡραία», διότι ἦταν μεγαλοπρεπής καί καλυμμένη μέ κορινθιακό χαλκό. Ἀπό ἐκεῖ εἰσέρχονταν ἄνδρες καί γυναῖκες. Ὅταν εἶδε τούς δύο Ἀποστόλους ὁ χωλός, ζήτησε καί ἀπό αὐτούς ἐλεημοσύνη.

Ἡ σκηνή εἶναι γνώριμη καί σέ μᾶς. Καί σήμερα ὑπάρχουν ἐπαῖτες, πού κάθονται ἤ στέκονται ἔξω ἀπό τούς ναούς μας καί ἐπαιτοῦν. Ποιό νομίζετε ὅτι εἶναι τό χρέος μας ἀπέναντί τους; (Ἄς ποῦν τά μέλη τοῦ Κύκλου τίς σκέψεις τους καί προσθέτουμε).

Εἶναι γεγονός, βεβαιωμένο ἀπό πολλές περιπτώσεις, ὅτι δέν εἶναι ὅλοι οἱ ἐπαῖτες ἄξιοι βοήθειας. Ὑπάρχουν ἀρκετοί πού ἐκμεταλλεύονται τή θρησκευτικότητα τῶν ἀνθρώπων. Ἐπειδή ὅμως δέν εἶναι ὅλοι ἀνεξαιρέτως ἐκμεταλλευτές καί δέν μποροῦμε νά διακρίνουμε τήν ὥρα ἐκείνη ποιοί εἶναι καί ποιοί δέν εἶναι ἄξιοι συμπάθειας· ἐπειδή ἐπίσης, καθώς λέει ὁ ἱερός ὁ Χρυσόστομος, ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι «πτερόν τῆς εὐχῆς» (=προσευχῆς) (ΡG 48, 1060), σάν ἄλλο φτερό δηλαδή ὑποβοηθεῖ τήν προσευχή μας νά ὑψωθεῖ πρός τόν Θεό· κι ἐπειδή ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι κατ᾿ οὐσία δάνειο πρός τόν Θεό, ἔχουμε χρέος νά ἐλεοῦμε τούς ἐπαῖτες, ἔστω μέ ἕνα μικρό χρηματικό ποσό. «Διότι ὑπάρχουν καί μεταξύ αὐτῶν μερικοί ἄξιοι προσοχῆς καί πολλῆς συμπαθείας. Καί εἶναι προτιμότερον νά συνδράμωμεν δέκα κηφῆνας, διά νά μή παραμελήσωμεν τούς δύο ἤ τρεῖς συγκαθημένους μετ᾿ αὐτῶν καί ἀξίους πάσης προστασίας» (Π. Ν. Τρεμπέλας).

Τό θέαμα τῶν ἐπαιτῶν ἔξω ἀπό τούς ἱερούς ναούς δέν εἶναι νέο. Ὑπῆρχε καί στήν ἐποχή τοῦ ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Χρυσοστόμου, ὁ ὁποῖος σέ μιά ὁμιλία του ἀνέφερε καί τά ἑξῆς σχετικά: «Τούς πένητας ἀντί πηγῶν καί κρηνῶν ἔστησαν οἱ πατέρες πρό τῶν θυρῶν (τῶν ναῶν) ἵνα, ὥσπερ ὕδατι τάς χεῖρας ἀπονίπτομεν, οὕτω φιλανθρωπίᾳ τήν ψυχήν ἀποσμήχοντες πρότερον, οὕτως εὐχώμεθα» (PG 51, 300)· πλένουμε δηλαδή τήν ψυχή μας μέ τήν ἐλεημοσύνη κι ἔτσι εἰσερχόμαστε στόν οἶκο τοῦ Θεοῦ γιά προσευχή. Διότι, ὅπως ἔλεγε ἄλλοτε ὁ ἴδιος ἱερός Πατήρ, ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι «φάρμακον τῶν ἡμετέρων ἁμαρτημάτων, σμῆγμα (=σαπούνι πού καθαρίζει) τοῦ ρύπου τῆς ψυχῆς, κλῖμαξ εἰς τόν οὐρανόν ἐστηριγμένη» (PG 62, 698) (βλ. καί Παρ. ιε´ 27α, Σ. Σειρ. γ´ 30, ζ´ 10).

2. Πῶς ἀπάντησε ὁ ἀπόστολος Πέτρος στήν παράκληση τοῦ χωλοῦ νά τόν ἐλεήσουν; «Ἀργύριον καί χρυσίον οὐχ ὑπάρχει μοι· ὅ δέ ἔχω τοῦτό σοι δίδωμι». Τί μποροῦμε νά σκεφθοῦμε μέ ἀφορμή τήν πρώτη φράση τῆς ἀπαντήσεως;

α) Ὅτι οἱ Ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ ἦταν φτωχοί. Ἡ δύναμή τους δέν βασιζόταν στά χρήματα καί τόν ὑλικό πλοῦτο, ἀλλά στή Χάρι τοῦ Θεοῦ. Τί γράφει σχετικά καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος; Ἐμεῖς οἱ Ἀπόστολοι εἴμαστε «ὡς πτωχοί πολλούς δέ πλουτίζοντες» (Β´ Κορ. ς´ 10). Εἴμαστε καί θεωρούμαστε φτωχοί, κάνουμε ὅμως πολλούς πλούσιους μέ πνευματικούς καί οὐράνιους θησαυρούς. Ἡ δύναμη τῆς Ἐκκλησίας δέν βασίζεται – οὔτε πρέπει νά βασίζεται – στά πλούτη της τά ὑλικά. «Ἐνδέχεται νά ἔχῃς ἐκκλησίαν μέ πλοῦτον ὑλικόν πολύν, πτωχήν ὅμως εἰς ζωήν Χριστοῦ καί κινδυνεύουσαν νά νεκρωθῇ. Καί ἠμπορεῖ ἐκκλησία τις νά συγκαλῇ πρός λατρείαν τούς πιστούς της εἰς σπήλαια καί ξύλινα παραπήγματα, ἐπειδή στερεῖται τῶν πάντων, καί ὅμως νά εἶναι πλουσία εἰς πνευματικήν ζωήν καί εἰς δρᾶσιν ἐξαγιαστικήν» (Π. Ν. Τρεμπέλας).

β) Πῶς εἶπε ὅτι δέν εἶχε χρήματα ὁ ἀπόστολος Πέτρος, ἀφοῦ οἱ Χριστιανοί ἔδιναν πολλά χρήματα στούς Ἀποστόλους γιά τή βοήθεια τῶν φτωχῶν πιστῶν; Τά χρήματα αὐτά δέν ἦταν δικά του. Καί δέν ἔπρεπε νά τά διαχειρίζεται ὅπως νόμιζε ὁ ἴδιος, ἀλλ᾿ ὅπως ἔκριναν καί ἀποφάσιζαν ὅλοι μαζί οἱ Ἀπόστολοι. «Αἱ δημόσιαι καί πρός κοινωνικά ἔργα εἰσφοραί πρέπει μετά πολλῆς τιμιότητος καί εὐλαβείας νά διαχειρίζωνται» (Π. Ν. Τρεμπέλας). Δέν εἶναι ἄλλωστε ἄγνωστα τά σκάνδαλα πού ἀποκαλύπτονται ἀπό τήν κακοδιαχείριση τέτοιων ἱερῶν χρημάτων καί στίς ἡμέρες μας. Ὁ Θεός νά μᾶς φυλάξει.

3. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος δέν ἔμεινε μόνο στό ὅτι τοῦ εἶπε πώς δέν εἶχε χρήματα, ἀλλά πρόσθεσε: «σοῦ δίνω αὐτό πού ἔχω». Καί τί τοῦ ἔδωσε; Κάτι πολύ ἀνώτερο ἀπό αὐτό πού περίμενε ὁ χωλός: τή θεραπεία του μέ τή δύναμη τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Ναζωραίου.
Τί μποροῦμε νά σκεφθοῦμε καί ἀπό αὐτό;

α) Ὅτι πρέπει νά δίνουμε στούς ἄλλους αὐτό πού ἔχουμε καί μποροῦμε. Δέν ἀπαλλασσόμαστε ἀπό τό χρέος τῆς βοήθειας τῶν φτωχῶν καί ἀνήμπορων, ἐάν δέν ἔχουμε χρήματα. Δέν βοηθοῦμε τούς ἄλλους μόνο μέ χρήματα. Ὅλοι μποροῦν νά εὐεργετήσουν «δι᾿ ἐκείνων, τά ὁποῖα ἔχουν. Ἔχουν ὀφθαλμούς καί δύνανται νά ὁδηγήσουν τόν τυφλόν. Ἔχουν πόδας καί δύνανται νά βοηθήσουν τόν χωλόν ὑποβαστάζοντες αὐτόν. Ἔχουν γνῶσιν τῆς χριστιανικῆς ἀληθείας, ἡ ὁποία παρηγορεῖ, καί δύνανται νά παρακαλέσουν τάς τεθλιμμένας καρδίας» (Π. Ν. Τρεμπέλας).

β) Ὅτι ἦταν ἀπολύτως βέβαιος καί πίστευε χωρίς καμιά ἀμφιβολία καί δισταγμό ὁ ἀπόστολος Πέτρος ὅτι ἦταν δυνατόν νά γίνει τό θαῦμα· γι’ αὐτό καί μίλησε μέ τέτοιον τρόπο στόν χωλό. Εἶχε κατά νοῦν ἐκεῖνο πού τούς εἶχε πεῖ ὁ Θεάνθρωπος. Θυμάστε τί τούς εἶπε μέ ἀφορμή τήν ξήρανση τῆς συκιᾶς; «ἀμήν λέγω ὑμῖν, ἐάν ἔχητε πίστιν καί μή διακριθῆτε (=καί δέν διστάσετε), οὐ μόνον τό τῆς συκῆς ποιήσετε, ἀλλά κἄν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε ἄρθητι καί βλήθητι (=σήκω καί πέσε) εἰς τήν θάλασσαν, γενήσεται» (Ματθ. κα´ 21).

γ) Ὅτι δέν εἶχε τήν ἰδέα ὅτι θά γινόταν τό θαῦμα μέ τή δική του δύναμη, ἀλλά μέ τή δύναμη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μή νομίσουμε κι ἐμεῖς ποτέ, ἐάν βοηθήσουμε κάποιον νά θεραπευθεῖ ἀπό τά ψυχικά του τραύματα μέ τό Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως καί νά βαδίζει κατόπιν μέ τίς συμβουλές μας στήν καλή πορεία, ὅτι αὐτό εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς δικῆς μας δυνάμεως καί ἱκανότητος. Τά πάντα ὀφείλονται στόν Χαριτοδότη Κύριο, καί σέ Ἐκεῖνον καί μόνο ἀνήκει ἡ εὐγνωμοσύνη καί ἡ δόξα.

δ) Τό ὅτι τό θαῦμα ἔγινε μέ τήν ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Ναζωραίου, γιά τό ὁποῖο κάτι ἀσφαλῶς θά εἶχε ἀκούσει καί ὁ χωλός, δέν φανερώνει ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ζεῖ καί παρακολουθεῖ τή ζωή τῶν πιστῶν Του; Ἀσφαλῶς. Ἐάν ἦταν νεκρός, πῶς θά ἐπικαλοῦνταν τό ὄνομά Του ὁ ἀπόστολος Πέτρος καί πῶς θά γινόταν τό θαῦμα;

Τά θαύματα πού γίνονταν μέ τήν ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἦταν ἀπόδειξη τῆς Ἀναστάσεώς Του. «Εἰ οὐκ ἀνέστη, ἀλλά μένει νεκρός, πῶς ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ οἱ ἀπόστολοι σημεῖα (=θαύματα) ἐποίησαν;», ρωτᾶ ὁ ἱερός Χρυσόστομος (PG 60, 19). Ἐάν δέν εἶχε ἀναστηθεῖ, προσθέτει, ἔπρεπε «καί τά σημεῖα (=θαύματα) τελευτῆσαι καί ἀποσβεσθῆναι· νυνί δέ οὐ μόνον οὐκ ἀπεσβέσθη, ἀλλά καί λαμπρότερα καί ἐνδοξότερα γέγονε μετά ταῦτα» ( ΡG 51, 108). Ὁ Ἰησοῦς Χριστός ζεῖ καί σήμερα καί κατευθύνει ἀπό τούς οὐρανούς θαυμαστά τήν Ἐκκλησία Του.

4. Τί ἔκανε μετά τή θεραπεία του ὁ ἐκ γενετῆς χωλός; Ἀφοῦ στερεώθηκαν τά πόδια του καί οἱ ἀστράγαλοί του (ὁ ἱερός συγγραφέας ὡς ἰατρός χρησιμοποιεῖ καί ἰατρικό τρόπο ἐκφράσεως), «ἐξαλλόμενος ἔστη καί περιεπάτει», γράφει τό ἱερό κείμενο. Δηλαδή; Ἄρχισε νά πηδᾶ – ἀπό τή χαρά, ἀλλά ἴσως καί διότι δέν ἤξερε νά περπατήσει, ἀφοῦ ἦταν ἐκ γενετῆς χωλός – καί ἀφοῦ στερεώθηκε, βάδιζε καί κατευθύνθηκε καί αὐτός μαζί μέ τούς Ἀποστόλους στόν Ναό μέ πηδήματα δοξολογώντας τόν Θεό. Πρώτη φορά εἰσερχόταν μόνος του στόν Ναό.

Τί μποροῦμε νά σκεφθοῦμε καί ἀπό αὐτό; α) Ὅτι ὀφείλουμε νά εὐγνωμονοῦμε καί νά δοξολογοῦμε τόν Θεό γιά τίς εὐεργεσίες Του. β) Ὅτι ὁ Θεός μέ τόν τρόπο βαδίσματος καί τούς ὕμνους τοῦ θεραπευμένου προετοίμαζε τόν λαό, πού ἔβλεπε μέ ἔκπληξη καί θάμβος τόν γνωστό χωλό νά εἰσέρχεται ἐνθουσιώδης στόν Ναό. Σέ τί ἀπέβλεπε ἡ προετοιμασία αὐτή; Στό νά προδιαθέσει τίς ψυχές τους νά δεχθοῦν τόν λόγο πού θά ἀπηύθυνε πρός αὐτούς ἀμέσως μετά ὁ Ἀπόστολός Του. Τά πάντα στήν Ἐκκλησία Του τελοῦνται καί ρυθμίζονται μέ τήν πανσοφία καί παγγνωσία τοῦ Κυρίου.

ΣΥΝΘΗΜΑ: «Ὅ ἔχω τοῦτό σοι δίδωμι» (Πράξ. γ´ 6).