25. Πρός τή θεία Κοινωνία (19-25/5)

Δέν ἔγινε ἀκόμη ἡ Ἀπόδοση τῆς Ἑορτῆς τοῦ Πάσχα καί συνεχίζουμε ἐπί σαράντα ἡμέρες νά λέμε τό «Χριστός ἀνέστη – Ἀληθῶς ἀνέστη»! Νά δοξάσουμε τόν ἀναστάντα Κύριο, πού μᾶς ἀξίωσε κι ἐφέτος νά μαθητεύουμε στόν αἰώνιο λόγο τοῦ Θεοῦ, νά ἐνισχυόμαστε ἀπό τά θέματα τοῦ Φιλικοῦ Κύκλου μας καί νά ὠφελούμαστε πνευματικά. Ἰδιαιτέρως νά δοξάσουμε τόν ἀναστάντα Κύριο γιά τά λειτουργικά θέματα ἑρμηνείας τῆς θείας Λειτουργίας πού κάναμε τή φετινή χρονιά. Ὁλοκληρώνουμε σήμερα τή σειρά αὐτή μέ τή συνοπτική παρουσίαση τοῦ τρίτου Μέρους τῆς Λειτουργίας τῶν Πιστῶν, πού εἶναι ἡ προετοιμασία γιά τή θεία Κοινωνία, ἡ θεία Κοινωνία, ἡ Εὐχαριστία μετά τή θεία Κοινωνία καί ἡ Ἀπόλυση.

Θά διαβάσουμε τό Α΄ Μέρος τοῦ ἄρθρου «Πρός τή θεία Κοινωνία», «Ὁ Σωτήρ», τεῦχ. 2330/ 1.5.25/σελ. 202-203, ἕως ἐκεῖ πού λέει: «ἀφετέρου δέ μέ τή συμμετοχή τους στά ἱερά Μυστήρια, πού μεταδίδουν Χάρι καί ἁγιασμό», σελ. 203, β΄ στήλη καί θά ποῦμε στά Μέλη: Μετά τήν ἐκφώνηση: «Καί ἔσται τά ἐλέη τοῦ μεγάλου Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μετά πάντων ὑμῶν», πού ἐπισφραγίζει τό δεύτερο Μέρος τῆς Λειτουργίας τῶν Πιστῶν, τήν ἁγία Ἀναφορά, ἀρχίζει τό τρίτο Μέρος τῆς Λειτουργίας τῶν Πιστῶν, στό ὁποῖο διακρίνουμε τά ἑξῆς τμήματα: α) Ἑτοιμασία πρός θεία Κοινωνία, β) Ἡ Κυριακή προσευχή, γ) Εὐλογία καί Κεφαλοκλισία, δ) Ὕψωση – Κλάση – Ἕνωση, ε) Θεία Κοινωνία, ς) Εὐχαριστία, ζ) Εὐλογία καί Ἀπόλυση.

α) Τί ἔχουμε νά ποῦμε γιά τήν Ἑτοιμασία πρός θεία Κοινωνία; (Σκέψεις Μελῶν…) Πρῶτον, μᾶς κάνει ἐντύπωση ὅτι μᾶς προετοιμάζει ἡ ἴδια ἡ θεία Λειτουργία γιά τήν προσέλευσή μας στά Ἄχραντα Μυστήρια. Ἀρχίζει βέβαια ἡ προετοιμασία μας ἀπό τό σπίτι ἡμέρες πρίν. Ἀλλά καί μέσα στή θεία Λειτουργία, ἀπό τό τέλος τῆς ἁγίας Ἀναφορᾶς μέχρι νά ἀκούσουμε ἀπό τόν Λειτουργό ἱερέα τό «Μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης προσέλθετε», ἡ Ἐκκλησία μᾶς προετοιμάζει γιά τή θεία Κοινωνία. Στό τμῆμα «Ἑτοιμασία πρός θεία Κοινωνία» ἐκφωνοῦνται μία σειρά αἰτημάτων, τά ὁποῖα ἐπισφραγίζονται μέ τήν Εὐχή: «Σοί παρακατατιθέμεθα τήν ζωήν ἡμῶν ἅπασαν καί τήν ἐλπίδα, Δέσποτα φιλάνθρωπε…», στήν ὁποία παρακαλοῦμε τόν Θεό νά μᾶς ἀξιώσει νά μεταλάβουμε τά ἐπουράνια καί φρικτά Μυστήρια «ταύτης τῆς ἱερᾶς καί πνευματικῆς Τραπέζης μετά καθαροῦ συνειδότος». Ἡ καθαρή συνείδηση. Αὐτό εἶναι τό κυριότερο πού χρειάζεται νά διαθέτουμε, ὅταν θέλουμε νά προσέλθουμε στά Ἄχραντα Μυστήρια.

β) Τί ἔχουμε νά ποῦμε γιά τήν Κυριακή προσευχή; (Σκέψεις Με­λῶν…) Τήν ἀπαγγέλλουμε μετά τήν ἐκφώνηση τοῦ Λειτουργοῦ ἱερέα: «Καί καταξίωσον ἡμᾶς, Δέσποτα, μετά παρρησίας, ἀκατακρίτως, τολμᾶν ἐπικαλεῖσθαί σε τόν ἐπουράνιον Θεόν Πατέρα καί λέγειν» γιά δύο λόγους: πρῶτον, διότι μᾶς προετοιμάζει καί ἡ Κυριακή προσευχή γιά τή συμμετοχή μας στό οὐράνιο Δεῖπνο καί δεύτερον, διότι ζητᾶμε στήν προσευχή αὐτή ἀπό τόν Θεό νά συγχωρήσει τίς ἁμαρτίες μας, ἀλλά συγχρόνως ὑποσχόμαστε ὅτι θά συγχωρήσουμε κι ἐμεῖς ὅσους μᾶς πίκραναν.

γ) Τί ἔχουμε νά ποῦμε γιά τήν Εὐλογία καί Κεφαλοκλισία; (Σκέψεις Μελῶν…) Περιλαμβάνει καί τό τμῆμα αὐτό αἰτήματα προετοιμασίας γιά τή θεία Κοινωνία καί ἐπισφραγίζεται μέ δύο Εὐχές, τήν Εὐχή τῆς Κεφαλοκλισίας: «Εὐχαριστοῦμέν σοι, Βασιλεῦ ἀόρατε, ὁ τῇ ἀμετρήτῳ σου δυνάμει τά πάντα δημιουργήσας…», στήν ὁποία Τόν παρακαλοῦμε νά μᾶς χαρίσει τή θεία Κοινωνία «κατά τήν ἑκάστου ἰδίαν χρείαν…», καί τήν Εὐχή: «Πρόσχες, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ἐξ ἁγίου κατοικητηρίου σου καί ἀπό θρόνου δόξης τῆς βασιλείας σου, καί ἐλθέ εἰς τό ἁγιάσαι ἡμᾶς…», στήν ὁποία παρακαλεῖ ὁ Λειτουργός: Κάνε μας ἄξιους μέ τό παντοδύναμο χέρι Σου, ὥστε νά μεταδώσεις σέ μᾶς (τούς Λειτουργούς) τό ἄχραντο Σῶμα Σου καί τό τίμιο Αἷμα Σου, καί ἀπό τά δικά μας χέρια σ᾿ ὅλο τόν λαό.

δ) Τί ἔχουμε νά ποῦμε γιά τήν Ὕψωση, Κλάση καί Ἕνωση; (Σκέψεις Μελῶν…). 1. Ὕψωση. Στό τμῆμα αὐτό ὁ Λειτουργός ἱερέας ὑψώνει τόν ἅγιο ἄρτο, ὅπως ὁ Κύριος στόν Μυστικό Δεῖπνο, καί ἐκφωνεῖ: «Πρόσχωμεν! Τά ἅγια τοῖς ἁγίοις». Δηλαδή, ἄς προσέξουμε καλά, διότι τά ἅγια Δῶρα, πού προτίθενται γιά νά τά μεταλάβουμε, εἶναι Αὐτός ὁ Χριστός.

2. Κλάση. Ἔπειτα διαμελίζει τόν ἅγιο ἄρτο, ὅπως ὁ Κύριός μας στόν Μυστικό Δεῖπνο, σέ τέσσερις μερίδες καί τίς βάζει στό ἅγιο Δισκάριο σταυροειδῶς λέγοντας: «Μελίζεται καί διαμερίζεται ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ, ὁ μελιζόμενος καί μή διαιρούμενος, ὁ πάντοτε ἐσθιόμενος καί μηδέποτε δαπανώμενος, ἀλλά τούς μετέχοντας ἁγιάζων». Οἱ λόγοι αὐτοί τοῦ Λειτουργοῦ σημαίνουν ὅτι μέ τή θεία Κοινωνία πού σέ λίγο θά κοινωνήσουμε, δέν θά κοινωνήσουμε μόνο κάποιο μέλος ἤ τμῆμα τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ὁλόκληρο τόν Χριστό. Εἴτε μεγάλο εἴτε μικρό εἶναι τό τεμάχιο αὐτό, μᾶς μεταδίδεται μέ αὐτό ὁλόκληρος ὁ Χριστός, ὁ Ὁποῖος στό εἶδος τοῦ καθαγιασμένου ἄρτου κόβεται σέ τεμάχια, ἀλλά παραμένει συγχρόνως ὁλόκληρος γιά τόν καθένα χωριστά ἀπό ἐμᾶς.

3. Ἕνωση. Ἔπειτα ὁ Λειτουργός ἱερέας παίρνει ἀπό τόν ἅγιο ἄρτο μία μερίδα καί τή βάζει μέσα στό ἅγιο Ποτήριο λέγοντας: «πλήρωμα Πνεύματος Ἁγίου». «Ἀμήν». Ἔπειτα προσφέρεται τό ζέον. Ὁ Λειτουργός τό εὐλογεῖ καί λέει: «Εὐλογημένη ἡ ζέσις τῶν ἁγίων σου, πάντοτε, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν». Ἔπειτα χύνει σταυροειδῶς μέσα στό ἅγιο Ποτήριο λέγοντας: «Ζέσις Πνεύματος Ἁγίου. Ἀμήν». Πόση κατάνυξη δημιουργοῦν ὅλα αὐτά στίς ψυχές μας καί πόθο νά προσέλθουμε στό Ποτήριο τῆς ζωῆς καί νά κοινωνήσουμε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων!

1. Θεία Κοινωνία: Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό ὑπόλοιπο ἄρθρο καί θά ποῦμε στά Μέλη: Ὅταν ἑτοιμασθεῖ ἡ θεία Κοινωνία καί μέ ἄλλες Εὐχές θείας Κοινωνίας («Πιστεύω, Κύριε, καί ὁμολογῶ…», «Ἰδού βαδίζω πρός θείαν Κοινωνίαν…», «Τοῦ Δείπνου σου τοῦ μυστικοῦ…» κλπ., πρῶτα κοινωνοῦν οἱ ἱερεῖς μέσα στό Ἱερό καί ἔπειτα ἀπευθύνει ὁ Λειτουργός ἱερέας τό ἱερό προσκλητήριο καί στούς πιστούς λέγοντας: «Μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης προσέλθετε». Μέ βαθύτατη εὐλάβεια, μέ ζωντανή πίστη καί μέ τέλεια ἀγάπη καί πρός τόν Θεό καί πρός τούς συνανθρώπους μας, ὅσοι εἶσθε ἕτοιμοι, νά προσέλθετε καί νά κοινωνήσετε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Οἱ πιστοί προσέρχονται μέ εὐλάβεια ὁ ἕνας κατόπιν τοῦ ἄλλου καί ὁ Λειτουργός ἱερέας τούς κοινωνεῖ λέγοντας: «Μεταλαμβάνει ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ (…) τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί εἰς ζωήν αἰώνιον». «Ἀμήν».

Ἀφοῦ κοινωνήσουν ὅλοι οἱ ἑτοιμασμένοι πιστοί, ὁ Λειτουργός εὐλογεῖ τούς πιστούς λέγοντας: «Σῶσον, ὁ Θεός, τόν λαόν σου καί εὐλόγησον τήν κληρονομίαν σου». Καί οἱ ἱεροψάλτες ψάλλουν τό «Εἴδομεν τό Φῶς τό ἀληθινόν, ἐλάβομεν Πνεῦμα ἐπουράνιον…» Τήν ἴδια ὥρα ὁ Λειτουργός ἀποθέτει τά ἅγια Δῶρα πάνω στό θυσιαστήριο καί θυμιάζει ἐπάνω τους. Ἔπειτα τά ξαναπαίρνει καί καθώς στρέφεται στόν λαό προβάλλοντάς τα, εὔχεται ἐκφώνως: «Πάντοτε, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων». «Ἀμήν».

2. Εὐχαριστία. Ἀκολουθεῖ ἡ Εὐχαριστία μετά τή θεία Κοινωνία, μέ τήν παρακέλευση τοῦ Διακόνου: «Ὀρθοί μεταλαβόντες τῶν θείων, ἁγίων, ἀ­χράντων, ἀθανάτων, ἐπουρανίων καί ζωοποιῶν, φρικτῶν τοῦ Χριστοῦ μυστηρίων, ἀξίως εὐχαριστήσωμεν τῷ Κυρίῳ». Ὁ λαός ἀπαντᾶ: «Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι». Ἀκολουθοῦν ἄλλα δύο αἰτήματα καί ἡ Εὐχή τῆς Εὐχαριστίας: «Εὐχαριστοῦμέν σοι, Δέσποτα φιλάνθρωπε, εὐεργέτα τῶν ψυχῶν ἡμῶν, ὅτι καί τῇ παρούσῃ ἡμέρᾳ κατηξίωσας ἡμᾶς τῶν ἐπουρανίων σου καί ἀθανάτων Μυστηρίων…» Στήν ὡραιότατη αὐτή Εὐχή βλέπουμε ὅτι συμπλέκονται ἡ Εὐχαριστία μέ τήν παράκληση. Διότι συνειδητοποιοῦμε οἱ πιστοί ὅτι τό «ἀξίως εὐχαριστήσωμεν τῷ Κυρίῳ» σημαίνει «νά Τοῦ προσφέρουμε ζωή ἁγιότητος».

3. Εὐλογία καί Ἀπόλυση. Τό τελευταῖο τμῆμα τῆς Λειτουργίας τῶν Πιστῶν περιλαμβάνει τήν Εὐλογία καί τήν Ἀπόλυση. Στήν Εὐλογία μετά τήν ἐκφώνηση: «Ἐν εἰρήνῃ προέλθωμεν. Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν», ὁ Λειτουργός ἀπαγγέλλει τήν ὀπισθάμβωνη Εὐχή: «Ὁ εὐλογῶν τούς εὐλογοῦντας σε, Κύριε, καί ἁγιάζων τούς ἐπί σοί πεποιθότας, σῶσον τόν λαόν σου καί εὐλόγησον τήν κληρονομίαν σου…» Ὁ λαός ἀπαντᾶ: «Ἀμήν» καί ψάλλει τρεῖς φορές τόν ἐξαίρετο ὕμνο: «Εἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον ἀπό τοῦ νῦν καί ἕως τοῦ αἰῶνος», πού εἶναι λόγοι τοῦ πολύαθλου Ἰώβ. Ἐπίσης πολύ σπουδαία εἶναι καί ἡ ἐκφώνηση τοῦ Λειτουργοῦ: «Εὐλογία Κυρίου καί ἔλεος αὐτοῦ ἔλθοι ἐφ᾿ ὑμᾶς, τῇ αὐτοῦ χάριτι καί φιλανθρωπίᾳ πάντοτε, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων». «Ἀμήν», τό πρῶτο ἡμιστίχιο τῆς ὁποίας ἐπαναλαβάνεται καί κατά τή διανομή τοῦ ἀντιδώρου. Ἀκολουθεῖ ἡ μεγάλη Ἀπόλυση, ἡ ὁποία κατακλείεται μέ τό «Δι᾿ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ Θεός, ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν».

Ἡ κορυφαία στιγμή τῆς θείας Λειτουργίας ὡς θυσίας εἶναι ἡ ὥρα τοῦ Καθαγιασμοῦ τῶν Τιμίων Δώρων καί ἡ κορυφαία στιγμή τῆς θείας Λειτουργίας ὡς Μυστηρίου εἶναι ἡ ὥρα τῆς θείας Κοινωνίας. Οἱ πιστοί Χριστιανοί πού εἶναι ἕτοιμοι νά κοινωνήσουν, προσέρχονται μέ κατάνυξη στό Ποτήριο τῆς ζωῆς καί κοινωνοῦν «Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί ζωήν αἰώνιον».

* Ὁ ἀναστάς Κύριος νά εὐλογεῖ ὅλους (καί ὅλες) σας κατά τή διάρκεια τῆς διακοπῆς τῆς ἑβδομαδιαίας συμμελέτης τοῦ θείου λόγου. Σύν Θεῷ, θά ξανασυγκεντρωθοῦμε γιά τίς νέες ἑβδομαδιαῖες συγκεντρώσεις τοῦ Κύκλου μας μετά τήν Κυριακή τοῦ Σπορέως (13-19 Ὀκτωβρίου 2025).

* Σᾶς ἀποστείλαμε καί τέσσερα ἐφεδρικά θέματα γιά τή θερινή Περίοδο ἀπό 26 Μαΐου ἕως 12 Ὀκτωβρίου 2025, γιά νά τά προγραμματίσετε σέ ὁποιεσδήποτε ἡμερομηνίες τῆς θερινῆς Περιόδου εὐκολύνεσθε νά τά κάνετε.

* Γιά τούς κόπους σας στή διακονία τοῦ θείου λόγου θερμότατα σᾶς εὐχαριστοῦμε ἐκ μέρους τῆς Ἀδελφότητος. Ὁ Κύριος νά σᾶς τούς ἀνταποδώσει πλουσίως.